Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Nasiłowska,Literaturaokresuprzejściowego,Warszawa2006
ISBN978-83-01-14947-5,©byWNPWN2006
Niezawszezdajemysobiesprawę,żejednąwielkąwsiąpotiomkinowską
jestrównieżnaszakultura.Aprzecieżwłaśnieonaszczególnieboleśnie
odczuwanasobieprocesschizofrenicznegorozdwojenia,szczególnie
częstoprzymuszanajestdokonstruowaniasystemumakiet,zakrywających
rzeczywistedążeniatwórcówirzeczywisteoczekiwaniaodbiorców.
IIobieg–początkowopomyślanyjakowalkazograniczeniami
cenzury–stopniowodorastałdonowychfunkcjiinowychambicji:
zastąpieniaobieguoficjalnegoipróbystworzeniacałkowicienieza-
leżnejliteratury.Barańczak,piszącw1977rokuoschizofrenicznym
rozdwojeniu,miałnamyśliprzedewszystkimkłamstwapropagan-
dowe,któreodbiorcanauczyłsiępomijać,istosowanieumownego
kodu,doczegozmuszałyingerencjecenzury.Podziałliteraturyna
dwaobiegiignorującesięnawzajemtakżemiałjednakznamiona
schizofrenii.
Konwicki
Zarównowbiografii,jakiwtwórczościTadeuszaKonwickie-
gomocnoodcisnęłasięhistoria.Wróżnysposób–jakochłopakbył
TadeuszKonwickiuczestnikiemwileńskiejpartyzantki.Potem,wla-
tachpięćdziesiątych,byłjednymzmłodychludzi,którzynakrótko
uwierzyliwszansęnalepsząprzyszłość,jakąmamiłanowawładza.
WniecoszczęśliwszymokresieTadeuszKonwickistałsięwszech-
stronnymartystą:filmowcem,reżyseremiscenarzystą,aprzede
wszystkim–pisarzempokazującymskomplikowanyświatprzeżyć
zbiorowych,przefiltrowanyprzezpsychikębohaterów.
WprozieTadeuszaKonwickiegorelacjemiędzypisarstwem
autobiograficznymafikcjąprzybrałyszczególnycharakter.Pisarz,
zaangażowanywakcjepodpisywanialistówprotestacyjnychdo
władz,miałkłopotyzpublikacjąkolejnychutworów.PowieśćKom-
plekspolskizostałazłożonaprzezniegowwydawnictwie,,Czytelnik,,,
które–jeszczeprzedprzedstawieniemtekstucenzurze–zażądało
gruntownegoprzepracowaniatekstu,takabyzniknęłyzniejwszelkie
odniesieniahistorycznedoRosjiiwspółczesne–doZSRR.Takie
zmianypodważyłybysensutworu.Wobectegopisarzwybrałpublika-
cjęwobiegubezdebitowymipowieśćukazałasięjakotrzecinumer
,,Zapisu,,(1977).
28
