Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.InterarmanonsilentMusae
Klęskawrześniowaspowodowałazmianępreferencjiwliteratu-
rzeisztuce.Podstawowestałysiępowinnościwobecspołeczeństwa,
wobecnarodu,mniejistotnezaśwłaściwościautonomiczne,poszuki-
waniaieksperymentyformalne.Wsporach,wyraźnychwcałym
Dwudziestoleciu,międzyróżniezorientowanymitwórcamiawangar-
dyazwolennikamiprogramówiformwyprowadzanychztradycji,
wtymztradycjiromantycznej,historia,biegwydarzeńpolitycznych
racjęzdawałysięprzyznawaćtymostatnim.DrugaAwangardazlat
trzydziestych(Czechowicz,Miłosz,Zagórski),mniejradykalnapod
względemformalnym,poszukującanowychrozwiązańartystycznych
podprzygniatającymciężaremzłychprzeczuć,katastroficznychwizji,
zwracałasięwyraźniekusprawomspołecznym,rozpoznawałastan
zagrożeniaprzezzbliżającąsięwojnę.Zrzucanywcześniejwgeście
wyzwolenia,fipłaszczKonrada”stałsięznowupotrzebny.Wielogłoso-
wośćliteraturyisztukiDwudziestoleciauległawyraźnemuograni-
czeniu,znaczenianabrałyfunkcjepoznawczo-dokumentacyjneiper-
swazyjno-edukacyjne.WierszeokupacyjneawangardzistyPrzybosia
(Pókimyżyjemy,1944),słuchowiskaradioweiwidowiskażołnierskie
futurystyMłodożeńca(Grunwald,Miłośæ,Lajkonikwpiramidach,
1941),wojenno-żołnierskiewierszerewolucjonistyBroniewskiego(Ba-
gnetnabroń,1943),pacyfistySłonimskiego(Alarm,1940),wychodź-
ców:Wierzyńskiego(Ziemia-Wilczyca,1941;Różawiatrów,1942;Krzy-
żeimiecze,1946),Tuwima(Kwiatypolskie,powst.1940–1944),
atakżepoetówpokoleniawojennego,żyjącychitworzącychwokupo-
wanymkraju,jednoczy,przywszystkichróżnicachindywidualnych,
owanadrzędnapowinność.Odnajdziemyjątakżewwydanychkon-
spiracyjnieWierszach(1940)CzesławaMiłoszaiwprzygotowanej
przezniegoantologiiPieśńniepodległa(1942).Obróciłosiękołohi-
storii,powstawałaznów,jaktonazwaliromantycy,fiduchowaojczy-
znaPolaków”.Głównąrolęwjejkreowaniuodgrywałapoezja.Nie
jestonajakocałośćprostąkontynuacjąwcześniejszychpoetyk,lecz
17
