Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
alizmpolityczny,ekonomicznyireligijny(np.przekonanie,żewierzący
niepotrzebujeżadnegopośrednika–KościoławkontaktachzBogiem–
samjestodpowiedzialnyzaswojezbawienie).Cowięcej–autorskłon-
nyjestsądzić,iżtraktowanienaseriotychnaczelnychzasadwymaga
wzasadzieodrzuceniawszystkichowychdoktryn(Lukes1973,s.157).
Dodajmy,iżnajwięcejsporówwzbudzakwestiawzajemnegoustosun-
kowaniaideiwolnościirówności,przyczymakceptowanestano-
wiskarozciągająsięoduznaniaichbezwzględnegozwiązku(Lukes),
próbposzukiwaniawzględnejrównowagipomiędzynimi(Rawls1971;
Siciński1985),ażdouznania,iżjednoznichpowinnobyćpodporząd-
kowanedrugiemu,bowpełnirównocześnierealizowaćichniepodobna
(por.m.in.hasłaindywidualizmuw:Scruton1983;GouldiKolb1964).
Teiinnewieloznaczności,atakżeznacznyładunekemocjonalny
iwartościującytowarzyszącydyskusjomoindywidualizmiewpłynęły
równieżnasposóbrozumieniaopozycjiindywidualizm–kolektywizm
jakoorientacjiindywidualnych.Najogólniejindywidualizmodnosi
siędotakichprzekonań,wartościalbozachowań,wktórychpodsta-
wowąrolęodgrywawłasnyinteresjednostki,przyczymzjednejstro-
nyzwiązanejesttozopozycjąegoizm–altruizm,azdrugiejzopozy-
cjąautonomia–konformizm.Waterman(por.HuiiTriandis1986)
określaindywidualizmprzezkombinacjęczterechwłasnościpsycho-
logicznych:poczuciaosobistejtożsamości,samorealizacji,wewnętrz-
negoumiejscowieniakontroliipostkonwencjonalnejmoralności
(wsensieKohlbergowskim).Kolektywizmzkoleinajbardziejwyczer-
pującookreślonyzostałprzezHui,aiTriandis,a(1986).Oznaczaon
podporządkowaniecelówindywidualnychcelomgrupy(kolektywu),
związanezpoczuciemharmonii,współzależnościzinnymiitroski(con-
cern)oinnych.Wyrażasięonwsiedmiuprzymiotachszczegółowych:
1)jednostkabierzepoduwagęwpływjejwłasnychdecyzjinapartne-
rów;2)dzielisięzasobamimaterialnymi;3)użyczatakżeinnych,nie-
materialnychzasobów–poświęcającnp.inneinteresującezajęciana
rzeczpomocypartnerowi;4)jestgotowadoprzejmowaniaopiniipart-
nerów;5)dbaosposóbprzedstawianiasięinnymilękasięoutratę
twarzy;6)wierzy,żeefektydanegopostępowaniawpływaćbędąza-
równonasamegoaktora,jakijegopartnerów;7)odczuwazaangażo-
waniewżycieinnych.Indywidualizmokreślonybyłbyprzezwiązkę
cechprzeciwstawnych.
27
