Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kulturzeotaczającejmłodzież,będziewyrastałateżzjejindywidualnychdoświad-
czeńbiograficznych,związanychzwłasnymireakcjamimiłosiernymialbozich
brakiem.
Prowadzeniebadańwśróduczniów,aszczególniewśródmłodzieżygimna-
zjalnej,jestzadaniemtrudnymdorealizacji.Trudnościte,najogólniejrzeczbiorąc,
związanezjednejstronyzespecyficznymipostawamigimnazjalistówwobec
badańichdotyczących,azdrugiejzczęstymsprzeciwemnauczycieliidyrekcji
szkółwobecpodejmowaniaprzezosoby„obce”badańempirycznychnaterenieich
placówek.Niebezracjipsychologowie23dowodzą,apraktykaszkolnapotwierdza
ichteoretycznewywody,badanianaogółtraktowaneprzezmłodocianych
jakowdzieraniesiędoichżyciawewnętrznegoinaruszanieichtożsamości.Mło-
dzieżwokresieadolescencji,przypadającejnaczasnaukiwgimnazjum,cechuje
siębowiem,jakwiadomo,wrażliwością,arównocześniechwiejnościąemocjonal-
ną,drażliwością,krytycyzmeminieufnościąwobecosóbdorosłych.
Ponadtozarównodyrektorzyszkółgimnazjalnych,jakinauczycielenaogół
niewyrażajązgodynaprowadzeniejakichkolwiekbadańnaterenieichszkół,nie-
słusznieobawiającsięujawnieniaprzezbadającychwopublikowanychmateria-
łachtakichczyinnychniedociągnięćwzakresieprocesukształcenia.Mająjednak
rację,gdypodająargumentyświadcząceonaruszaniunormalnegotrybupracyna-
uczycieliprzezbadaczy,aprzedewszystkimozajmowaniugodzinlekcyjnych.
Zgodniezprzyjętąprzezemnieregułąanonimowościbadań,nieujawniam
wniniejszejpracyadresówszkół.
Jeślichodziodobórmetodbadań,psychologowie24przekonują,wodnie-
sieniudobadaniadorastającejmłodzieżyprzydatnekwestionariuszeułożone
wedługlistyjasnosformułowanychpytań.Przywołanemetodybadań(niekiedy
zwanetechnikami)mogącieszyćsiępowodzeniemwśróduczniówwokresieado-
lescencji,alepodwarunkiem,żebędąprowadzonewatmosferzeszczerościiprzy
ścisłymprzestrzeganiuzasadyanonimowości.
Ważnąrolęwbadaniachdiagnostycznychodgrywaankieta,którajest„meto-
zdobywaniainformacjiprzezpytaniewybranychosóbzapośrednictwemdruko-
wanejlistypytań,zwanejkwestionariuszem”25.Metodata,mimopewnych,zna-
nychdydaktykomniedoskonałości,pozwalanaobjęciebadaniamidużejpopulacji
młodzieżyzróżnychśrodowisk,awięcsłużyudzieleniuodpowiedziwiarygodnych
statystycznie.Opracowaneprzezemnieankiety(zob.aneks)zawierająprzede
wszystkimpytaniaotwarte,pozwalającebadanymuczniomnaudzielanieswobod-
nych,dłuższychodpowiedzi,odużejpojemnościsemantycznej.Takieodpowiedzi
częstoredagowanewformiekrótkichtekstówargumentacyjnych,stanowią-
cychdobrymateriałdoanalizyjakościowej,którąmożepoprzedzićwystarczająca
23Zob.R.Łapińska,M.Żebrowska,Wiekdorastania,[w:]Psychologiarozwojowadzieciimłodzie-
ży,podred.M.Żebrowskiej,Warszawa1977,s.677–682;J.Bradley,Zrozumiećnastolatka,Warszawa
1997;I.Obuchowska,Drogidorastania:psychologiarozwojowaokresudorastaniadlarodzicówiwychowawców,
Warszawa1997.
24R.Łapińska,M.Żebrowska,Wiekdorastania...,s.679.
25W.Zaczyński,Pracabadawczanauczyciela,Warszawa1968,s.153.
16