Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TEORIEIMODELE
PIELĘGNIARSTWA
—WYJAŚNIENIEPOJĘĆ
LucynaPłaszewska-Żywko
1
Każdadziedzinanaukiwymagasolidnychpodstawteoretycznych.Pielęg-
niarstworównieżposiadaswojąunikalnąwiedzę,odrębnąodinnych
dyscyplin,gromadzonąodpoczątkurozwojupielęgniarstwazawodowego,
tj.odpracFlorenceNightingale.Analizującdorobekpielęgniarstwa,
wyodrębnionokilkaterminówopisującychpodstawyteoretycznetej
dyscypliny.Należądonich:teoriapielęgniarstwa,modelkoncepcyjny,
koncepcjapielęgniarstwaifilozofiapielęgniarstwa.Terminytewymagają
uporządkowania,gdyżjakdotądniemapełnejzgodnościmiędzyautorami
codoichznaczeniainiekiedysąoneużywanezamiennie.
Teoriepielęgniarstwasąróżniedefiniowane,choćwieleztychdefini-
cjimawspólneelementy.Teoriepielęgniarstwaodnosząsięnajczęściej
dogrupypowiązanychzesobąpojęćistwierdzeń,wyjaśniającychiopi-
sującychzjawiskazwiązanezpielęgniarstwem,umożliwiającjednocześ-
nieocenęwynikówopieki.Sąteżrodzajemprzewodnikadlapraktyki,
edukacjipielęgniarekibadańnaukowych[Kay,2005].Jednąztypowych
definicjiteoriipielęgniarstwapodajeKerlinger[1973],określającjąjako
,,takiezestawieniepowiązanychzesobąpojęćidefinicji,któreumożli-
wiapostrzeganiefaktówiwydarzeńwsposóbsystematyczny1dzięki
określonymrelacjom,jakiepomiędzynimizachodzą.Ichcelemjestwy-
jaśnianiealboprzewidywaniefaktówizdarzeń.Teoriasugerujewięc
postrzeganiefaktówizdarzeńwokreślonysposób’’[cyt.zaGeorge,1995].
Podstawowymijednostkamiwchodzącymiwskładkażdejteoriipielęg-
niarstwasąwięcpojęcialubterminyistotnedlatejdziedzinywiedzyoraz
ichdefinicje.Pojęciatemogąbyćkonkretne,empirycznelubabstrakcyjne,
zależnieodmożliwościichzweryfikowaniaprzezobserwacjęotaczającego
świata.Pojęciaempirycznetotakie,któremożnazaobserwowaćlubdo-
świadczyćprzezzmysły,pojęciaabstrakcyjneniepodlegająnatomiast
weryfikacjizmysłowej.
Wteoriachpielęgniarstwaprzyjętozapodstawoweczteryabstrakcyjne
pojęcia:osoba,zdrowie,pielęgniarstwoiśrodowisko,nazwanojemeta-
15