Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HalinaBartwicka
UniwersytetKazimierzaWielkiego,Bydgoszcz
Ekspresjamowypotocznejatemperamentmówiącego
Keywords:colloquiality,temperament,expressivevocabulary,stylisticallymarkedlinguistic
means.
Abstract
Expressioninspokenlanguageandaspeaker’stemperament
Tetypeoflanguagebehaviouristolargeextentdeterminedbyaperson’stemperament,
characterandpersonality.Itisclearlyseeninspokenlanguage,characterizedbyliber-
alapproachtowardslanguagenorms,easeincreationofcommunicationacts,aswellas
spontaneity.
Tearticlepresentsananalysisofhowtemperament,morepreciselyitsconstituentfea-
tures,suchasemotionalism,impulsiveness,activenessandaggression,impactslanguagecre-
ativity,distinctandgenuinecharacterofanutterance.Temperamentfurtherdefinesselection
oflexicalunits,methodsofcombiningandrestructuringthem,aswellashowindividualfig-
uresandlinguisticrepresentationsarebeingbuiltbyaspeaker.Clearlyshapedtemperament-
spontaneous,impetuousononehandandcalm,melancholicontheother,doesinfluence
emotional-expressivetingeofindividualspeech.
Językpotocznyjakoodmianafunkcjonalnakażdegojęzykaetnicznegoniejest
tworemmonolitycznym.Możemywnimwyodrębnićwarstwękolokwialną,styli-
stycznienajmniejnacechowaną,czylitaką,jakąużytkownicyposługująsięnajczęściej
inajaktywniejwcodziennych,nieoficjalnych,spontanicznychkontaktachzczłon-
kamirodziny,przyjaciółmi,znajomymi,atakżezosobami,zktórymiwnajróżniej-
szychokolicznościachwstępująwnieformalneinterakcje,np.wpociągu,wtaksówce,
ulekarza,wbanku,wsklepie,wbibliotece,nasiłowniitp.Drugawarstwa-tomowa
silniezabarwionaekspresywnie,nacechowanaemocjonalnie.Tostyl,wktórym
wyraźniezaznaczasięosobowośćmówiącego,któryotwieraprzestrzeńdlakreatyw-
nościjęzykowej,większejswobody,innowacyjności.Wypowiedziwtakimstylunie
podlegająrygorystycznymnormom,które-mówiącobrazowo-sąwystarczająco
elastyczne,bydopuścićwszelkiegorodzajuprzekształceniaautorskiewzakresiesłow-
nictwa,składni,ozdobnikijęzykoweitp.1Właśniewstosowaniutakiejnacechowanej
1Zob.H.Bartwicka,Rosyjskijęzykpotoczny.Słownictwo,Bydgoszcz2000.
