Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
38
związanezpostępemtechnicznymizjawiskiemwykształcaniasięnormwła-
ściwychdlaokreślonejdziedzinyżyciaczystosunkówspołecznych80.Powstają
dwieskrajnesytuacjewkontekścieorzekania:pominięcieaspektówpozanor-
matywnychlubotwarciesystemuprawananormypozaprawne.Wpierwszej
sytuacjidochodzidoflwywłaszczeniakonfliktu”,wdrugiej-dowydaniawy-
rokuprzezsędziego,któryniemaspecjalistycznejwiedzy.Przyjęciedrugiego
rozwiązaniapowodujekoniecznośćkorzystaniazpomocybiegłych.Przyutrzy-
mującejsiętendencjidorozwojuispecjalizacjidziedzinnaukiiżyciawiążesię
tozsytuacjąautomatycznegoorzekaniazgodniezopiniąspecjalisty81.
4.Trybyrozwiązywaniairozstrzyganiasporów
Pojęciefltrybyalternatywne”jestdefiniowanejakowszelkie,pozaproceso-
wymi,możliwościpostępowaniawsporzelub-zapomocąkryteriumfunkcji-
jakoformyopartenaideirozwiązywania,anierozstrzyganiasporów.Przyjęcie
określonejperspektywydeterminujekatalogtrybów.Wpierwszymprzypadku
ograniczajedotrybów:negocjacji,mediacjiiarbitrażu,wdrugim-donegocja-
cjiimediacji82.PodstawowaklasyfikacjapojęciaADRwymagauwzględnienia
rozwojutychform,któryodbywasięwdwóchobszarach:poszukiwaniano-
wychprocedurpozasądowychorazadaptacjitrybówADRnapotrzebywymia-
rusprawiedliwości.Wpierwszymznichpowstałyformyhybrydowe,inaczej
mieszane,wdrugim-tzw.alternatywywewnętrzne83.
Elastycznepodejściedotychzagadnieńspowodowałodyskusje,zjednej
strony-czynależydokataloguADRzaliczaćistniejącewniemalwszystkich
80L.Morawski,Główneproblemy...,s.27-30.
81Podobnasytuacjawystępujeprzyrejestracjispółkiakcyjnej,kiedytoustawodawcaapriori
zakłada,żesędziasądupowszechnegoniejestosobąmerytorycznieprzygotowanądoocenyspra-
wozdaniazałożycieli-art.312ustawyzdnia15września2000r.-Kodeksspółekhandlowych
(Dz.U.Nr94,poz.1037zpóźn.zm.).
82Por.G.Applebey,Alternativedisputeresolutionandtheciviljusticesystem(w:)K.J.Mackie
(red.),AHandbookofDisputeResolution,London1991,s.26-42;J.Rajski,Alternatywnerozwiązywanie
sporówsądowych,wystąpienienaseminariumAlternatywnerozwiązywaniesporów(ADR)naświecie.
PerspektywydlaPolski,CMSMcKenna,Warszawadnia11maja2000r.;J.Rajski,RegulaminADR
MiędzynarodowejIzbyHandlowejz2001r.,PPH2001,nr11,s.38-40.Proponowanesąrównieżinne
podziały,np.proceduryflnieformalne”iflzinstytucjonalizowane”-J.Kurczewski,Spór...,s.56;pro-
ceduryflsądowe”,flquasi-sądowe”iflpozasądowe”-A.Korybski,Alternatywnerozwiązywanie...,
s.105.SzczególnieinteresującyzewzględunawłączeniedokataloguADRdoradztwaireprezen-
tacjiprawnejjestpodziałnaformyflexcludingunresolvedorunilaterallyresolveddisputesanddispute
prevenionsystems”,którydodatkowouwzględniarolęosobytrzeciejwsporze:representative,facyli-
tator,investigator,adjudycator(trialjudgeandarbitator)-K.J.Mackie,Disputeresolutionmechanismsand
proceduraljustice(w:)AHandbook...,s.12.
83Zakrestegopojęciarównieżniejestjednolity.Wydajesię,żejestonowłaściwedlainsty-
tucji,którefunkcjonująwramachprocedurkarnych,np.plea-bargaining.Dyskusyjnyjestcharak-
termediacjinazleceniesądu.Terminflalternatywywewnętrzne”budzirównieżwątpliwościpod
względemjęzykowymilogicznym-alternatywaniejestczęściąsystemu,wobecktóregojestal-
ternatywą.Wtymujęciubardziejadekwatnesąokreśleniaflformysądowe”iflpozasądoweroz-
wiązywaniesporów”.Zob.StandardyprawneRadyEuropy...,s.241in.;J.Jabłońska-Bonca,Prawnik
jakonegocjator...,s.140;M.Ślązak,Alternatywnesposobyrozwiązywaniasporówwsprawachcywilnych
ihandlowychwpracachCCBE,RadcaPrawny2003,nr2,s.90.
