Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WsTĘp
▼
Koniecstaregoipocząteknowegostuleciausposabiajązwykle
dosynteziprzewartościowań,atakżeprzewidywańnabliżejnie-
określonąprzyszłość.Taksamojestiwtymprzypadku,kiedypró-
bujemyspojrzećnaosiągnięciaizawiłedrogiliteraturypolskiejXX
wiekuzperspektywy,która–niebacząćnaszczegóły–wydajesię
wystarczająca,bysprawiedliwierozdzielićblaskiicienie.Aprze-
cieżwszelkiepróbytegotypumająjedyniewartośćprzybliżonych
hipotez,którepotemulegająbrutalnejweryfikacji,ba,nawetcał-
kowitemuzanegowaniu.Niemniejpokusajestwciążnatylesilna,
byryzykującwejścienagrząskigruntuogólnień,niepoddaćsięsu-
gestiidatprzełomowychwyznaczającychkoniecipoczątekstuleci.
Wpierwszejwięckolejnościchodziospór(wszczętynadługoprzed
rokiem2000)odeterminantyrozwojuliteraturypolskiejwminio-
nymwieku,cowświetledzisiejszychdyskusjinatematmoderni-
zmuipostmodernizmuzdajesięnabieraćszczególnegoznaczenia.
Historykliteratury,dotądufnywskutecznośćswoichnarzędzi,co-
razbardziejstajesiępodejrzliwy,gdyprzychodzimurozstrzygać
sprawyperiodyzacji,prądów,uizmów”ikanonuwsposób,który
wydawałsięmujedyniesłuszny,aobecnienapotykanazasadnicze
przeszkody.PróbynowejsyntezyliteraturyXX-wiecznejniewy-
chodząpozaramypostulatów,niewydajesięwszakże,bydladobra
naukiudałosięichnadłuższąmetęuniknąć.
Drugikrągzagadnieńporuszonychwtejksiążcedotyczykon-
dycjinowoczesnej,wtympunkcie,którydlamodernizmueuro-
pejskiegowydajesiędoprawdyjednymznajbardziejcentralnych:
wygnaniajakofigurylosu,metaforyujmującejwsposóbnajbardziej
dobitnyto,costanowinajdotkliwsząskazętejkondycji,awięcstan
7
