Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KazimierzKorus
UniwersytetJagielloński
NarcyziPlotyn:odpięknakuPięknu
PlutarchzCheronei,jedenzprekursorówmyśleniabardziejidea-
listycznegoniżPlaton,prawieneoplatońskiego
1
,moralistażyjącyna
przełomieIiIIwiekupoChr.,czylinaprawiestopięćdziesiątlatprzed
Plotynem(ok.204-ok.269),wżywociePeryklesa(c.1,6)przytacza
zaskakującąreakcjęFilipaMacedońskiegonawspaniały,prawiedo-
skonałypopismuzycznyjegodorastającegosyna,Aleksandra,który
zachwyciłwszystkichgrąnalutni.Kiedyucichłaplauz,miałdoniego
powiedzieć:niewstydziszsiętakdoskonalegrać!Wskazałmuwtenspo-
sób,żejegopowołaniejestzupełnieinne.Mabyćdoskonałymkrólem,
aniemuzykiem.
Podobnie,alejeszczebardziejidealistyczniemyślałPlotyn.Powoła-
niemkażdegoczłowiekaniejestdoskonałośćzawodowa.Naszepowo-
łaniejestzupełnieinne.Mamybyćpięknymiludźmi.Niechkażdystanie
sięboski-nawoływałwEneadach
2
-ikażdypiękny,jeżelichceujrzećBoga
ipiękno!(I6,9).
Tymkrótkimwstępemchciałemprzypomniećswoistynastrójga-
tunkuliterackiego,wjakimpiszeswojerozważaniaPlotyn.Chodzi
odiatrybę,którąwszyscyznamypodnazwądiatrybycyniczno-stoi-
1Por.zbliżonąwizjękontemplacjinajwyższegodobraizastosowanietegosamego(obok
ἔKστIσLς–ekstasis)terminunaokreśleniejejprzeżycia-ἕνωσLς(hénosis-zjedno-
czenie).Por.H.Dörrie,DieStellungPlutarchsimPlatonismusseinerZeit,w:Philomathes,
StudiesandEssaysintheHumanitiesinMemoryofPhilipMerlan,Hague1971,s.36-56.
Por.teżK.Korus,PlutarchzCheronei,w:LiteraturaGrecjistarożytnej,red.H.Podbiel-
ski,Lublin2005,s.249-250;podstawowąliteraturęprzedmiotudotyczącąpoglądów
filozoficznychPlutarchazestawiłwbardzozwięzłymwyborzeG.Reale,Historiafilozofii
starożytnej,przeł.E.I.Zieliński,Lublin2005,t.V
,s.499.
2Plotyn,Eneady,Warszawa1959,t.IiII,przeł.A.Krokiewicz.Cytaty,jeśliniezazna-
czonoinaczej,wedługtegoprzekładu.
~9~
