Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KazimierzKorus
-głosili-gdybyniebyłoideałów.Wzagubieniulubwświadomymnie-
razodchodzeniuodnichzawszeczłowiekmiałiwciążmamożliwość
powrotu.Przecieżpragnienieszczęściatunatejziemijestsilniejszeod
doraźnychcelów
5
.
Takisposóbmyśleniapragnęprzedstawićnakonkretnymliterac-
kimprzykładzie.Najpierwukażę,jakkształtowałysięideałypaństwa
ateńskiego,mówiącpoprawnie,anieanachronicznie,polisateńskiej.
Tuzwrócęszczególnąuwagęnaideałwolności,apotemprzedstawię
brutalnąrzeczywistośćbratobójczejwojnyAtenzeSpartą,wktórej
zagłuszanogłosyludzitęskniącychzażyciemwwolności,utożsamia-
nejzpokojem,awśródnichigłosArystofanesaidealisty,wierzącego
wbudowanieświataopartegonawolnościiDike,czylinapersonifikacji
sprawiedliwości.Źródłemnaszymbędziejednazczterechjegokome-
diipoświęconychideałowiwolnościipokoju,podtytułemAcharnejczy-
cy.RównocześniepragnęukazaćArystofanesajakoartystęizapytać,
wjakisposóbkonstruowałswojąwypowiedź,swojenawoływaniedo
ideałuwolności.
Kształtowanieideałówdemokratycznych
Pojęciedemokracji,którejcelem,zdaniemArystotelesa,jestwolność(Re-
toryka,I1366a4
6
),jakijejrzeczywistyrozwój,maswojąbogatąlitera-
turęprzedmiotu
7
.Naogółuczenizgadzająsię,żesamopojęcie„demo-
5TrudnotuniewspomniećwspaniałejiwzruszającejmonografiiW.Tatarkiewicza,
Oszczęściu,Kraków1947.
6Arystoteles,Retoryka,Poetyka,przeł.H.Podbielski,Warszawa1988,dalejjakoRet.
lubPoet.
7WPolscedoroku1968zebrałjąR.Turasiewicz,ŻyciepolitycznewAtenachViIVw.
przedn.e.woceniekrytycznejwspółczesnychautorówateńskich,Wrocław-Warszawa-Kra-
ków1968,aleumieściłwposzczególnychrozdziałach,niezestawiającosobno.Wpo-
dobnysposóbzestawiłdyskusjęnaukowąnatematdemokracjiateńskiejdoroku1981
uczonyniemieckiDetlefLotzewerudycyjnymartykuleZumBegrifderDemokratiein
Aischylos’„Hiketiden”,w:AischylosundPindar,red.E.G.Schmidt,Berlin1981,s.207-
216.Przydatnąiuporzadkowanąliteraturęprzedmiotudolatdziewięćdziesiątychznaj-
dzieczytelnikwpracyJ.K.Daviesa,DemokracjawGrecjiklasycznej,przeł.G.Muszyński,
Warszawa2003.Por.teżprace:W.Lengauer,Pojęcierównościwgreckichkoncepcjachpo-
litycznych.OdHomeradokońcaVwiekup.n.e.,Warszawa1988,orazpracęzbiorowąpod
red.J.KorpantegoiJ.Styki,FreedomandDemocracyinGreekLiterature,Kraków2001.
~12~
