Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
9
Historykproponujetakżeklasyfikacjęogólnąmitów:
•mity-opowieściopoczątkach-świata,ludów,państwitd.;
•mity-projekcjedotycząceprzyszłości;
•mityhistoriograficzne:a)faktograficzne,b)teoretyczne;
•mityfundamentalne,zwaneprzezinnychautorówmetaforami
fundamentalnymi.
Mnie,wkontekścierozprawy,będzieinteresowaćostatnityp.Wjegoob-
rębiezaTopolskimwyróżniamzkolei:mitewolucji,mitrewolucji,mit
wzniosłości,mitkoherencji,mitkauzalności,mitaktywizmu,mitdetermi-
nizmu.PierwszyzpodtypówwyróżnionychprzezJerzegoTopolskiegojest
niejakoglebą,zktórejwyrastająwzlotiupadek.
Mitewolucjimanifestujesięwpisaniuhistoriiwduchupostępuosa-
dzonegonaosichronologiiizawszewiążesięzocenązdarzeńiprocesów
zpóźniejszejperspektywyczasowej6.Przykłademtakiejnarracjimożebyć
ocenianiedorobkukulturowegostarożytnejGrecjiistarożytnegoRzymu
przezpryzmatwkładutychżewrozwójchrześcijańskiej,uniwersalistycznej,
średniowiecznej,awrezultacie-współczesnejEuropy.
Przejawemmituewolucjisąteżporównania,którychdokonujenietylko
historyk(tworzącobrazy-analogie),aletakże(nawetbezwiednie)odbiorca
dziełahistorycznego.Mogątobyćporównaniazarównonpoziome”(życie
codziennewRzymieażyciecodziennewGrecji),jakinpionowe”(relacje
Zachód-WschódwczasachwojenperskicharelacjeZachód-Wschódwcza-
sachwojenkrzyżowych).
001020Upadekjakokoncept
Mitewolucji,wktóry-jakwspomniałem-wpisujesiękonceptupadku,
sugeruje,abyśmywprocesiehistorycznymwidzielipostęplubzmianę.Ów
npróg”(postęp,zmianaitd.)dziejeosiągająprzezwzlotyiupadki.Taczy
innametaforasłużyjakbyunaocznieniuteorii,którasamawsobieniebyłaby
wstanieprzemówićzwystarczającąsiłąprzekonywania.
JerzyTopolskicelniezauważa:
Tasiatkametaforyczna,któraodparuwiekówfunkcjonujewhistoriografii,jest
zrośniętaszczególniesilniezmitemewolucjitak,żeautorzy,którzyodżegnująsięodta-
kichczyinnychprzejawówtegomitu(jakoodporównaniacywilizacjiczyspołeczeństw
doorganizmu),wewłasnejpraktyce(takżewnarracji)posługująsięmetaforamibiolo-
gicznymiitraktująjeprawdopodobniejakojęzykowenmiejscawspólne”
,toposy7.
6
7
Zob.ibidem,s.172.
Ibidem,s.248.
