Parnicki Malewska i długie trwanie

Jacek Hajduk

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-233-9037-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

169

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Hajduk, Jacek. Parnicki Malewska i długie trwanie. Red. . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014, 169 s. ISBN 978-83-233-9037-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Hajduk, J.

T1 Parnicki Malewska i długie trwanie

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

PP Kraków

YR 2014

SN 978-83-233-9037-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 167899, author = "Hajduk, Jacek", editor = "", title = "Parnicki Malewska i długie trwanie", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego", year = "2014", address = "Kraków", isbn = "978-83-233-9037-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Hajduk, Jacek

ED -

TI - Parnicki Malewska i długie trwanie

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

CY - Kraków

PY - 2014

SN - 978-83-233-9037-4

ER -

Netografia (standard APA):

Hajduk, Jacek. Parnicki Malewska i długie trwanie [baza danych online] Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014 [dostęp: 02 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/parnicki-malewska-i-dlugie-trwanie-jacek-hajduk-167899.

historiografia, powieść historyczna, Teodor Parnicki, polska powieść historyczna XX wieku, Hanna Malewska, antyk w powieści historycznej

Praca Parnicki, Malewska i długie trwanie bez wątpienia jest wartościową i oryginalną rozprawą naukową na temat antyku w polskiej powieści historycznej XX wieku, opartą na przykładach z twórczości Parnickiego i Malewskiej. Autor demonstruje w pełn...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-233-9037-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

169

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

0. Wstęp8
0.1. Pisanie i rozumienie historii8
0.1.1. Mit – metafora – narracja8
0.1.2. Upadek jako koncept10
0.2. Recepcja późnego antyku11
0.3. Układ pracy12
1. O nową historiografię14
1.1. Odnawianie historii14
1.1.1. Historiografia przed „Annales”14
1.1.2. Historiografia modernistyczna. Pierwsze pokolenie „Annales”: Lucien Febvre i Marc Bloch16
1.1.3. Drugie pokolenie: epoka Fernanda Braudela18
1.1.4. Trzecie pokolenie: ekspansja nowej historiografii20
1.1.5. Szkoła „Annales” w Polsce22
1.1.6. Rzut oka na historiografię po modernizmie23
1.2. Między zmianą a trwaniem: przedstawiciele nowej historiografi i o późnym antyku25
1.2.1. Teza Henriego Pirenne’a25
1.2.2. Fernand Braudel: fałszywie typowa katastrofa28
1.2.3. Peter Brown: całkowicie odrębna epoka29
1.2.4. Poczęcie Europy według Jacques’a Le Goffa34
1.3. Historia odnowiona36
1.3.1. Osiągnięcia szkoły „Annales”36
1.3.2. Aparat pojęciowy37
1.3.3. Jeszcze o metodologii38
2. Powieść historyczna40
2.1. Wokół wypowiedzi krytycznych i teoretycznych Józefa Ignacego Kraszewskiego40
2.1.1. Walter Scott i powieść historyczna40
2.1.2. Dwa typy powieści44
2.1.3. Stosunek do przeszłości49
2.1.4. Przełom wieków52
2.2. Wokół publicystyki Teodora Parnickiego54
2.2.1. Sytuacja powieści historycznej na początku XX wieku54
2.2.2. Nowe zainteresowanie dawnym tematem56
2.2.3. W kierunku biografii57
2.2.4. Humanizm katolicki59
2.2.5. Nowa poetyka powieści historycznej61
2.2.6. W stronę fantastyki66
2.2.7. Jaka będzie przyszłość powieści historycznej?68
2.3. Na marginesie powieści historycznej70
3. Prolegomena do interpretacji powieści późnoantycznych Teodora Parnickiego i Hanny Malewskiej74
3.1. W stronę nowej powieści (proza historyczna Wacława Berenta i jej konteksty historycznoliterackie)74
3.1.1. Powieść o kulturze74
3.1.2. Opowieści biograficzne77
3.2. W stronę nowej metafory82
3.2.1. Tematyka rzymska w powieści historycznej (literatura obca)82
3.2.2. Polska powieść dziewiętnastowieczna83
3.2.3. Zwrot ku mitologii greckiej87
3.2.4. Między mitem a historią88
3.2.5. Rzym i chrześcijaństwo – rozdział tradycyjnego scalenia100
3.2.6. Antyk w kinie i telewizji103
4. Rzym – upadek czy trwanie?108
4.1. Antyk Parnickiego, antyk Malewskiej108
4.1.1. „Przy całej odmienności...”108
4.1.2. Antyczne tworzywo dwudziestowiecznej powieści historycznej110
4.2. Świat późnego antyku: historia uniwersalna114
4.2.1. Tekst historii – epoka migracji114
4.2.2. Tekst utworu – opowieść122
4.2.3. Bóg zagląda w dusze ludzkie127
4.2.4. „Nieznające końca rozpoczynanie”129
4.3. Świat późnego antyku: historia konkretna134
4.3.1. Tekst historii – Basileia ton Romaion134
4.3.2. Tekst utworu – studium139
4.3.3. Logos wygnany144
4.3.4. Odnaleźć historię152
4.4. Uwagi końcowe154
4.4.1. Ostatni Rzymianie154
4.4.2. Dwie historiozofie157
Zakończenie160
Bibliografia162

00WSTĘP

0010Pisanieirozumieniehistorii

001010Mit–metafora–narracja

Ogólnierzeczbiorąc,problememspajającymkolejnerozdziałyniniejszej

rozprawyjestkategoriatrwania,którawświadomościdwudziestowiecznych

badaczy(zaliczającychsiędofrancuskiejszkołynAnnales”)zostałapodda-

nawnikliwejanalizie,awdziełachliterackichminionegowieku(uTeodora

ParnickiegoiHannyMalewskiej)znalazłatwórczeodzwierciedlenie.Żadne

pojęcieniefunkcjonujejednakwoderwaniuodswojegokontekstu,czyliod

innychpojęć.Wydajesięzatemstosowne,abypowiedziećwtymmiejscukil-

kasłówokategorii,którąmożnabyokreślićjakoantagonistycznąwzględem

trwania-oupadku1.

Kategoriaupadkujestjednąznajstarszychinajlepiejzadomowionych

whistoriograﬁikoncepcjisłużącychdokonceptualizowaniaobrazówprze-

szłości,czylinarracjihistorycznej.JakzauważaJerzyTopolski,negatywnie

nacechowanepojęciatypu:decline,fall,collapse,decadenceczyregression,

mająprzeciwwagęwterminachoznaczającychwzrost-progress,growth,rise.

Nauwagęzasługujefakt,żepolskiemuterminowinupadek”odpowiadają

dwaangielskie,niekonieczniewpełnisynonimicznedeclineifall,zktórych

drugistanowiniejakoskutekpierwszego2.Tymsamymwytworzyłasiępełnia

terminologicznasłużącaopisowiprzeszłości:upadkikontrawzrosty.Trzeba

jednakpamiętać,żeznajdujeonazastosowaniejedyniewówczas,kiedyhisto-

rykwpisujewswojąnarracjękonceptmożliwydograﬁcznegoprzedstawie-

niazapomocąsinusoidy,toznaczygdyusiłujeonudowodnić,żepookresach

zstępowaniawdół(danejcywilizacji)następująokresywstępowania(tejże

cywilizacji)wgórę.Jesttopopularnymodel,leczniejedyny,oczymniejedno-

PrzewodnikiembędzietuJ.Topolski,zob.idem,Jaksiępiszeirozumiehistorię.Tajemnice

narracjihistorycznej,Poznań2008,s.169-179,243-265.

Zob.ibidem,s.243.

Brak wyników

Parnicki Malewska i długie trwanie

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra