Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
RozdziałI.IslandiawEuropie
demokratycznawrazzeswoimantyunijnymkoalicjantembyłaprzywładzy,nego-
cjacjebyłykontynuowane,choćod2012r.rządniestawiałjużtematuczłonkostwa
jakopriorytetupolitykizagranicznej(Gron,Nedergaard,Wivel2015).Dogrudnia
2012r.11wspólnotowychchaptersoftheacquisbyłozamkniętych,cooznaczało,
żew11obszarachprawoislandzkiebyłodostosowanedounijnego,akolejnych27
z35byłootwartychdonegocjacji(Fulton2014).
Wwyborachpowszechnychwkwietniu2013r.zwyciężyłypartieeurosceptycz-
neIP(konserwatyści)iPP(liberalna,kiedyśfarmerska)i-cobyłodoprzewidze-
nia-negocjacjeakcesyjnezostałyprzerwane.Początkowonowakoalicjamówiła
oogólnonarodowymreferendumdotyczącymkontynuacjirozmów,aleniezważa-
jącnaobietnicewyborcze,rozwiązałakomitetnegocjacyjnyijednostronnieogłosiła
przerwanierozmów(wiosną2015r.rządwycofałcałkowiciekandydaturęIslandii
doczłonkostwawUE).Skutkiemtejdecyzjibyływzrostpoparciadlaczłonkostwa
(cotrzecipytanywsondażubyłzaakcesją)iprotestyspołeczne.Trzebajednak
zaznaczyć,żeniebyłyoneprzejawemzasadniczegozwrotuopiniipublicznejwsto-
sunkudoUnii,araczejwyrazemprzekornejnaturyIslandczykówiichniezadowo-
leniazesposobupodjęciadecyzji-bezpytaniaozdanieobywateli.Niemal50tys.
ludzipodpisałopetycję,wktórejdomaganosięreferendumwsprawiekontynuacji
rozmów.Jegowynikniewielebyzmienił-zdecydowanawiększośćwyspiarzybyła
przeciwakcesji,alechodziłooto,bywtakważnejsprawiezdecydowaliobywatele,
aniepolitycy.Protestmiałpokazać,żewładzamusidotrzymywaćobietnicipod-
miotowotraktowaćwyborców;byłtotentypprotestu,któryIvanKrastew(2015)
nazwałśredniowiecznym,boniechodziłownimozmianęrządzącychaniowpro-
wadzeniereform,aleosposóbijakośćsprawowaniawładzy16.
Obronainteresówczystrachprzedosłabieniemtożsamości?
DlaczegoIslandczycynawetwczasiekryzysubyliniechętniczłonkostwuwUnii,
wiedząc,żeinstytucjeunijnebyłybyzobowiązanedopomocywsytuacjikryzy-
sowej?Powodówtakiegostanowiskajestkilka,alejeden,jakpodkreślająanality-
cy,jestkluczowy:pamięćprzeszłościistosunekdowłasnejtożsamościisuweren-
ności(Bergmann2014:46-61;2009:203-223;Loftsdóttir2014a;2015a;2015b).
Kolonialnedziedzictwoiokreswalkioniepodległośćpozostającentralnymtema-
tempublicznegodyskursunaIslandii.CzłonkostwowUniipostrzeganejestjako
zagrożenie,popierwsze,dlasuwerenności,apodrugie,dlaislandzkiejdemokra-
cji.Argumentynarodowepojawiłysięwewszystkichneuropejskich”debatach,czy
todotyczącychudziałuwEFTA(1968-1969),EOG(1989-1993),czyjakostatnio
UE(od2000r.).Przekonywano,żebliższaintegracjagroziutratątożsamości-za-
16Wśredniowieczubuntującysięludnajczęściejniedomagałsięobaleniakróla,tylkodo-
strzeżeniaprzezkrólalosupoddanychiinnegozarządzaniakrólestwem.KrastewwDemokracja:
przepraszamyzausterki(2015),omawiającruchoburzonych,przekonuje,żechodziłownimnie
tyleorewolucjęiobalanieekiprządzących,iledostrzeżenieprzeznichpodmiotowościobywate-
li,iwtymsensieprotestybyłypodobnedośredniowiecznych(Budyta-Budzyńska2015).