Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
01
Wprowadzenie.
Historycznypragmatyzm
historiiuźródełpolityki
historycznej
Niewszyscytyranitorturują,wszyscycenzurują1.
WilliamShawcross
1.1.Podatnośćhistoriinainstrumentalizację
Problempolityzacjihistorii,którydobrzeoddająsłowaJacquesaLeGoffao„zwerbowa-
niuprzeszłościdowalkirewolucyjnejipolitycznej”2,miałzawszedwawymiary.Ozna-
czałzarównożnorodnąingerencjęzestronywładzywbadanianaukowe,edukację
historycznąiwogóletreśćorazformęobecnościprzeszłościwprzestrzenipublicznej,
jakipolityczniemotywowanenadużyciahistoriiprzezjejbadaczy,nietylkobędących
zawodowymihistorykami,aletakżetychniecieszącychsięstosownymicenzusami
wszakprzezcałestuleciawiększośćzajmującychsięhistoriąniebyłaprofesjonalistami
3
.
Naukahistorycznawnieuniknionysposóbpozostawałanarażonazazewnętrzne,
polityczneoddziaływanie.Niebyławtymjednakżeodosobniona,wżnymstopniu
możnatoodnieśćdokażdejdyscyplinynaukowej.Egipscykapłaniinaukowcywjednym,
będącypodmiotemwładzy,dramatyczneepizodyostatnichstulecisymbolizowane
eugenikączycasusemTrofimaŁysenki,wreszciebanalnewspółczesneuzależnianie
naukowcówodpaństwowychlubprywatnychgrantówsłużyćmogązaprzykłady
ingerencji.Jedenznajważniejszychniemieckichbadaczypolitykihistorycznejposłu-
żyłsięokreśleniem„emocjonalnesąsiedztwonaukiipolityki”4.HowardZinn,wybitny
1W.Shawcross,Preface,w:Article19WorldReport1988:Information,FreedomandCensorship,
red.K.Boyle,TimesBooks,NewYork1988,s.VII.
2J.LeGo,Historiaipamięć,WydawnictwoUniwersytetuWarszawskiego,Warszawa2007,s.61.
3A.deBaets,ResponsibleHistory,BerghahnBooks,NewYork–Oxford2009,s.40.
4E.Wolfrum,GeschichtspolitikinderBundesrepublikDeutschland:derWegzurbundesrepublikani-
schenErinnerung1948–1990,WissenschaflicheBuchgesellschaf,Darmstadt1999,s.29.
13