Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
historycznywyrazznajdowałynp.kwestierasizmu,aAmerycePołudniowejrozliczeń
zdyktaturami,wIndiachdekolonizacji,wChinachocenyczasówwładzyMaoTse-Tunga.
Wśródprzyczynnieustanniewymienianyjest1989rokisymbolizowaneprzezniego
wieloaspektoweprzemiany–polityczne,społeczneiekonomiczne.Procesomdezinte-
gracyjnym,uwidocznionymprzezrozpadwieloetnicznychpaństw(ZSRR,Czechosłowacji,
Jugosławii,dużopóźniejSudanu),towarzyszyłwogólekryzyspaństwanarodowego.
Przemianytożsamościobjęłykrajeoponadstandardowejroliwskaliglobalnej,zwłasz-
czaRosjęiNiemcy.Znamiennystałsiępowrótznanejzhistorii,choćbyzXIXwieku,
sytuacjipowstawanianowychpaństw,wyzbytychniemaljakichkolwiekhistorycznych
antecedencji.Nastąpił„wzrostspołecznegozapotrzebowanianaodnowęprzeszłości”
3
.
Doświadczeniecenzurowaniaprzezwładzepaństwoweprachistorycznychiodrea-
gowanienatęformęograniczaniawolnościstałosięjednązprzesłanekfenomenu
politykihistorycznejwczęściStaregoKontynentu4.Politykahistorycznabyłajednakże
pochodnąprocesówspołecznych,alenieichprzyczyną.Kryłsięzaniąkonglomerat
zjawisk,ciągprocesówoniekoniecznieliniowychcharakterze,niełatwoukładających
sięwspójnącałość,mającychswekorzenienadługoprzedprzemianami1989roku.
2.1.1.PróbarewizjiinterpretacjiIIwojnyświatowej
Jednymzgłównychelementówgenezypojęcia„politykahistoryczna”icałegodyskursu
zniązwiązanegostałsięprobleminterpretacjiIIwojnyświatowejwpolityceinauce
historycznejwwielukrajach,wmiaręoddalaniasięodwydarzenia,mającegocentralne
znaczeniedlaXXwieku
5
.Współczesnyświat,wtymgranicepaństw,ukształtowany
zostałprzezrezultatyIIwojnyświatowejizwycięstwaaliantów.Różnorodneprocesy
transformacyjnezwiązanezglobalizacjąpodawaływwątpliwośćtrwałośćpolitycz-
nych,społecznychiekonomicznychkonstrukcjipowojennegoświata.Podejściado
największegowdziejachświatakonfliktuzbrojnegosąwEuropie(inietylko)różne,
alewszędziemożnaodnaleźćpomnikizwiązaneztymwydarzeniem
6
.Uwarunkowania
demograficzne,odchodzeniepokoleńbezpośredniodoświadczającychwojenstanowiły
jednązprzesłanekzmian.Niebezwpływupozostawałytakżeprzemianypolityczne:
wwielupaństwachświatazachodniegoodprzełomulat70.i80.XXw.powracały
3C.Andrieu,Introduction:lepouvoircentralenFranceetsesusagesdupassé,de1970ànosjours,
w:PolitiquesduPassé.UsagespolitiquesdupassédanslaFrancecontemporaine,red.C.Andrieu,
M.-C.LavabreetD.Tartakowsky,PressesuniversitairesdeProvence,Aix-en-Provence2006,s.23.
4A.Miller,Rossió:vlast’iistorió,„ProetContra”2009,r.3–4(46),s.10.
5B.Korzeniewski,Przeszłośćjakopodłożekonfliktówczymostkupojednaniu?,„KulturaWspółczesna”
2008,nr2(56),s.38.
6J.Niżnik,Preface.TheSocialInstrumentsofEuropeanMemory,w:TwientiethCenturyWarsinEuro-
peanMemory,red.J.Niżnik,PeterLang,FrankfurtamMain2013,s.10.
36
