Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Jurysdykcjaidopuszczalnośćwpracach…
Rozdział1
Jurysdykcjaidopuszczalność
wpracachnadStatutem
MiędzynarodowegoTrybunałuKarnego
WPROWADZENIE
TerminkomplementarnośćwznaczeniuwprowadzonymdoStatutu
Rzymskiegoniebyłwcześniejznanykrajowymczymiędzynarodowymreżimom
prawnym.Niejestjednaktak,żewprawiemiędzynarodowymniepojawiałysię
czyniefunkcjonujądziśinnemechanizmyzbliżonedotegostosowanegoprzed
MTK,pozwalającealokowaćjurysdykcjęwsytuacji,wktórejistniałyprzynaj-
mniejdwapodmiotykompetentnedotego,abyjurysdykcjęwykonać(con-
currentjurisdiction).Wtymzakresiemożnanietylkowskazaćkrajoweimię-
dzynarodowesystemysądowenawzajemsięwspomagające,aletakżete,które
powstałynabazieinstytucjiniebędącychsądamisensustricto,alejednocześnie
dopełniającychkrajowesądowesystemywymiarusprawiedliwości1.
Whistoriimiędzynarodowegoprawakarnego,zwłaszczazwiązanegozosą-
dzaniemzbrodniarzywojennych,łatwoodnaleźćmechanizmy,którepowiązać
należyzkomplementarnością2.Powołującjedyniepowojennerozwiązania,moż-
nawskazaćnaróżnemodelealokowaniajurysdykcjikarnejmiędzypodmioty
władne,abywykonaćjurysdykcję3.
1Teostatniepozostanąpozazakresemniniejszegoopracowania,jakowłaśnieinstytucjepo-
zasądowe,wartojednakprzynajmniejwskazaćkilkaznich,np.GacacaCourtswRwandzieopar-
tenaplemiennychregułachnwymiarusprawiedliwości”czywszelkieinstytucjesprawiedliwości
okresuprzejściowego,czylinp.KomisjePrawdyiPojednania,szerzejS.Nouwen,W.Werner,
Monopolizingglobaljustice…,op.cit.,s.157-176.
2Niektórzysięgająbardzodaleko,doszukującsiękorzenikomplementarności,np.N.N.Jurdi
powołujesięnakoncepcjeArystotelesa,TomaszazAkwinuidużopóźniejszychMonteskiusza,
Locke’aczyTocqueville’a,zob.N.N.Jurdi,op.cit.,s.21,wartoteżzwrócićuwagęnakomple-
mentarnośćregułmiędzynarodowegoprawahumanitarnegoiprawaprawczłowieka,kiedyprzed
sądamizajmującymisięochronąprawczłowiekamazastosowaniemiędzynarodoweprawohuma-
nitarne.Sytuacjatapozostajejednakpozazakresemniniejszegoopracowania.
3Natematprzedwojennychkorzenikomplementarnościzwiązanychmiędzyinnymizpro-
cesamilipskimi(tzw.farsąlipską)czypróbąutworzeniamiędzynarodowegotrybunałukarnego
w1937r.zob.M.Ch.Bassiouni,FormerYugoslavia:Investigatingviolationsofinternational
humanitarianlawandestablishinganInternationalCriminalTribunal,nFordhamInternational
LawJournal”1994,t.18(4),s.1193in.;M.ElZeidy,op.cit.,s.16-18;takżeK.Wierczyńska,
Theprincipleofcomplementarity…,op.cit.,s.263-284;M.Neuner,Whenjusticeislefttothe