Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Witkowska,R.Przybylski,Romantyzm,Warszawa2007
ISBN978-83-01-13848-6,©byWNPWN2007
R.Przybylski.Cz1.Klasycyzmisentymentalizmpotrzecimrozbiorze
cząstkimaterii,któraprzezjakiśczasposiadaświadomośćistnienia.Przytrzecim
znakuogrodowymmateriaobjawiłasięwięcsamasobiejakoźródłorozpaczy
ibezsensu.Skorokażdybytikażdyruchzostałokreślonywcześniejprzez
scenariusz,któregoniktnienapisał,którywszelakookreślabezresztyhistorię
świata,wolnawolaludziiodpowiedzialnośćmoralnazaczynystałasięczczym
wymysłemipozorem.Mitwiecznegopowrotuzdejmowałodpowiedzialność
zczłowiekaiprzekształcałgowkukiełkęzkoszmarnegokosmicznegoteatru.
Iwtymwłaśnietkwiłożądłolibertyńskiejrozpaczywielkiegostaregopoety.
6.KRONIKISTRACONEGOPOKOLENIA
Podkoniecpierwszegodziesięciolecianiewoli,wr.1805,pobardzo
burzliwychibolesnychdoświadczeniachprzyszłanajwyraźniejporanaich
podsumowanie.DokonałtegoCyprianGodebski,poeta,któryprzeżyłwLegio-
nachiradośćnadziei,igoryczklęski.Jegowojskowyentuzjazmzałamałsię
podczaskapitulacjiMantui30lipca1799roku.Woficjalnymdokumencie
kapitulacyjnymzapewniano,że„wojskapolskiebędąuważanepodkażdym
względemjakowojskaRepublikiFrancuskiej”,aw„punkcieosobnym”gen.
PhilippeFrançoisLatour-Foissacoddałpolskichzbiegówzarmiiaustriackiej
„pułkowiibatalionowi,doktóregonależą”.Godebskibyłtedyświadkiem
wyrywaniabezbronnychżołnierzyzszeregówopuszczającychtwierdzę.Widział
lżenieLegionówihańbęfrancuskiegodowództwa.PretensjadoFrancjinigdy
muwłaściwienieminęła,chociażpóźniej,kiedynadarzyłasięrazjeszcze
okazjawywalczeniawolnejPolski,udałsiędowojskapodrozkazyNapoleona.
AlepokapitulacjiMantuiiinnychposunięciachwładzfrancuskichwobec
Legionówmiałszczerzedosyćbeznadziejnejwgruncierzeczywojaczki.
Godebskinieuważał,żewysiłeklegionistówbyłcałkowiciedaremny.
Zrozumiałtodopieropopowrociedokraju.
Powrótkilkuosóbświatłychipatriotycznychzzagranicy—pisałdoA.Kosińskiego11grudnia
1802roku—stałsięużytecznymkrajowi.OnimwinienwczęścizałożeniaTowarzystwaPrzyjaciół
Nauk,azupełnąodmianęwobyczajachmłodzieży.Bilardowajunakerianienajlepiejbysięwydała
przyludziach,którzydalidowodymęstwanapoluchwały,aspokojnościwżyciuprywatnym.Mogę
powiedziećnachlubępowracającychzLegiów,żeichpostępowaniewkrajuzgodnejestzich
poświęceniemsięzagranicą.Tomnieutwierdzawopinii,żeLegiewięcejnamprzyniosłykorzyści
niżstraty,wyjąwszystratękilkuosób,którychwspomniećniemożnabezżalu.
78
Niebawemznalazł„pociechęwsobie”.„Kiedy—pisałdotegożadresata
9czerwca1803roku—zniknęłodlanasimięwielkiejojczyzny,zróbmyją
małąwgroniekilkuprzyjaciół,nałonierodzinyiwszczupłymzakresieziemi,
jeślitoktóremulosznaspozwoli”.Dlategopopierałpracęnaroliijakgen.
