Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prawaczłowiekaiobowiązekpojednania
45
odnosiłsiębezpośredniodowydarzeńzwiązanychzkonkretnymmiejscem
idoświadczeniemludzi,częstobardzobolesnym.Takimwyjątkowymmiej-
scem,gdziepapieżporuszyłtemathorrendalnychefektówkonfliktówmiędzy-
ludzkich,byłoAuschwitz.Wczasiemszyśw.odprawionejnatereniebyłego
obozukoncentracyjnego7czerwca1979r.papieżwspomniałapelPawłaVI
DNigdywięcejwojny!”,wypowiedzianywobecOrganizacjiNarodówZjedno-
czonych,orazencyklikęJanaXXIIIPaceminterris,wktórejodwoływałsięondo
DeklaracjiPrawCzłowiekabroniącejpowszechnejgodnościiprawczłowieka.
Dodałjednakznamiennyfragment,wktórymprzypomniałopolskimwkładzie
wrozwójmyślidotyczącejobronyczłowiekaipokoju:
DAjawróciłbymjeszczedomądrościstaregomistrza,PawłaWłodkowica,
rektorakrakowskiegoUniwersytetuJagiellońskiegowXVw.,którygłosił,iż
trzebazabezpieczyćnastępująceprawanarodów:doistnienia,dowolności,
doniepodległości,dowłasnejkultury,dogodziwegorozwoju.«Gdziemocniej
działasiła,niżmiłość—piszeWłodkowic—tamszukasiętego,costanowi
własnyinteres,anieJezusaChrystusa,istądłatwoodstępujesięodreguły
prawaBożego.[...]Wszelkiejednakprawopotępiatych,którzynapadająna
pragnącychżyćwpokoju:takprawonaturalne,któregłosi:(Czyńdrugiemu
to,czegosampragniesz!’,jakiprawoBoskie,którepotępiawszelkągrabież
zakazem:(Niekradnij!’,azabraniaprzemocyprzykazaniem:(Niezabijaj!’»
(PawełWłodkowic,Saeventibus,1415).Alenietylkooprawotutajchodzi,ale
takżeiprzedewszystkimomiłość:tęmiłośćbliźniego,wktórejsięwyraża
idochodzidogłosumiłośćBoga,tamiłość,którąogłosiłChrystuswswoim
przykazaniu,jakiekażdyczłowiekmawypisanewswoimsercu—przykazaniu,
któresamBógStwórcawtymsercuwyrzeźbił.Przykazanietokonkretyzujesię
takżewposzanowaniudrugiego,poszanowaniujegoosobowości,jegosumie-
nia;konkretyzujesięwdialoguzdrugim,umiejętnościposzukiwaniaiuznania
tego,comożebyćdobreipozytywnetakżewkimś,ktowyznajeideeróżniące
sięodnaszych;anawetwkimś,ktowdobrejwierze—błądzi...[ł]Stoimy
namiejscu,naktórymokażdymnarodzieiokażdymczłowiekupragniemy
myślećjakoobracie.[ł]Mówiębowiemnietylkozewzględunatych,którzy
polegliwczterechmilionachofiarnatymolbrzymimpolu;mówięwimieniu
wszystkichnarodów,którychprawasązapoznawaneigwałcone.Mówię,bo
obowiązujemnie,obowiązujenaswszystkich—prawda.Mówię,boobowią-
zujemnie,obowiązujenaswszystkichtroskaoczłowieka.Idlategoproszę
wszystkich,którzymniesłuchają,ażebyskupilisię,ażebyskupiliwszystkie
siływtrosceoczłowieka.Tychzaś,którzysłuchająmniezwiarąwJezusa
Chrystusa,proszę,ażebyskupilisięwmodlitwieopokójipojednanie”47.
47JanPawełII,HomiliawczasieMszyśw.odprawionejnatereniebyłegoobozukoncentracyj-
nego,Oświęcim-Brzezinka,7czerwca1979r.,w:JanPawełII,PielgrzymkidoOjczyzny:przemówie-
nia,homilie,wyd.III,WydawnictwoZnak,Kraków2005,s.157-158.Zanieocenionąpomoc
wwyszukiwaniudokumentówidanychbibliograficznychdziękujęPaniMarcieDzienkiewicz
zCentrumMyśliJanaPawłaIIwWarszawie.
