Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przejdźmyzkoleidosprawywiększegoalbomniejszegoprzyrostu
ludności.Słyszysięczasemwzwiązkuztym,żegdziesiędużoludzirodzi,
tamżycieludzkiejesttanie.Uwagarzucanazwyklemimochodem,alezasłu-
gującanapotraktowaniejakohipotezadosprawdzenia.Wielkiprzyrostnatu-
ralnybywazwyklezbieżnyznędząitrudnowtedyzadecydować,który
ztychczynnikówwwiększymstopniuwpływanalekceważenieżycialudz-
kiegoinakształtowaniesiępostawmoralnych,jakiesięobserwujewkra-
jach,gdziedziałająobateczynniki.Przejmującyobrazdehumanizacjisto-
sunkówmiędzyludzkich,panującychwstłoczonychigłodnychIndiach,
zarysowujeostatniowswojejksiążceLévi-Strauss.Ogólneżebractwowy-
dajesięautorowiwstrząsające.„Nieośmielaszsiępopatrzećnikomuprosto
woczydlasamejsatysfakcjinawiązaniakontaktuzczłowiekiem,gdyżnaj-
mniejszezatrzymaniesiębędziepotraktowanejakosłabość,jakoustępstwo
wobecczyjegośbłagania”.Wtychwarunkach„jestsięzmuszonymzaprze-
czyćczłowieczeństwapartnerowi,chociażtakbysiępragnęłomujeprzy-
znać[…]jeślibysięchciałotraktowaćtychnieszczęśliwcówjakrównych
sobie,zaprotestowalibyprzeciwkotejniesprawiedliwości:oniniechcąbyć
równi,błagają,zaklinają,żebyśichprzytłoczyłswojąwspaniałością,gdyż
właśniepowiększenietejdzielącejwasodnichprzypadłościdajeimnadzie-
jęnaotrzymaniejakichśokruchów[…]tymbardziejwartościowych,imbar-
dziejstosunekmiędzywamibędzieodległy”.Gdysięwychodzizhotelu,jest
sięoblężonymprzeztłumludzi,którzyofiarująwszystko,zobowiązująsię
dowszystkiego,głosząwszelkiekompetencje,chociażichnieposiadają,
wbrewgodności,którawymagaodczłowiekadotrzymywaniaumów,zdol-
nościdozaciąganiazobowiązań16.
Znacznyprzyrostnaturalny,połączonyzeświadomościąjegoniebez-
pieczeństw,czytozpowodunazbytszczupłegoterytorium,czyzpowodu
widmagłodu,możetłumaczyćfaktpełnegouprawnieniaciążyczyfaktnie-
potępianiahomoseksualizmu–takjaksięrzeczmawJaponii,wzwiązku
zniedostatecznąprzestrzeniążyciową,czywróżnychspołeczeństwachpry-
mitywnychwzwiązkuzbrakiemśrodkówżywności.Znanydemograffran-
cuski,A.Sauvy,wymieniacechy,którewystępująuporczywiewpołącze-
niuzwielkąrozrodczościąizapóźnionymrozwojemekonomicznym.Sąto
–jegozdaniem–niewystarczająceodżywianie,dużaśmiertelnośćniemow-
ląt,życieskróconedolat30–40,analfabetyzm,częściowetylkozatrudnie-
16CytujęnapodstawiepolskiegoprzekładuksiążkiClaude’aLévi-Straussa,Tristes
tropiques,dokonanegoprzezAnielęSteinsbergpt.Smutektropików,Warszawa1960,
rozdz.XV
,s.141inast.
27
