Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Wyobraźniaakwatyczna
Naczarnychdnachjeziornych,rozlanychwgranicie,
Czuwająwciąż–wiemdobrze–wtajnimrokówszarej,
Straszne,pełnetajemnic,dziwacznepoczwary–
Wnetpowstaną...zwylękłychwódwypełznąskrycie...32
Równieprzytłaczającyobrazpodświadomościjakosiedliskaniezrozu-
miałychiniepokojącychsiłprzynosiwierszAntoniegoLangegooincipicie
Wmorzuciemnościduchmójtoczysiębezkońca.Wewnętrznemaretenebrarum
jestopisywanetujako:morzemroków,morzeprzerażeń,otchłańciemna,wir
złowrogi,głębia,czarnafala,otchłanie,mroki,wreszcie–tajemnica.Nicnie
rozjaśniapesymistycznejwizjizawartejwutworze.Walkaopoznaniesamego
siebiejestdaremna.
WkrajobrazachakwatycznychTadeuszaMicińskiego(Kolosseum,Zamek
duszy,Anamnesis)powracamotywmorzaskutegolodem33.Lód,symbol
stagnacjipsychicznej34,wpołączeniuzewzburzonymmorzemkłębiącym
siępodjegopowierzchnią,tworzywewnętrzniesprzecznypejzaż,będący
odpowiednikiemniespokojnej,dalekiejodharmoniipsychiki.Wtejeks-
presjonizującejwizjidużeznaczeniemaopozycja:powierzchniapokry-
tatafląlodu–głębiny,inakładającesięnaniądrugieprzeciwstawienie:
bezwład–ruch.Dwuznacznośćobuskładnikówsymbolupoleganatym,
żelód,obrazmartwotyibezwładu,możebyćtakżewarstwąochronną,
niedopuszczającądoniekontrolowanegowybuchusiłpodświadomości.
Równocześniepoczuciespętania,uwięzieniajestpowodemcierpień,jak
wwierszuMszażałobna:
alezmejduszyktomięwyratuje?
słyszęwgłębinachniepojętedrżenie–
morzeswójkaftanszalonegopruje.
[...]
[Oczarnamękomoja,omorze–wyjącepodkrami–!...]
(M93–94)
WpoezjiMicińskiegoobrazygłębinmorskichłącząsięzmotywemspa-
daniaitonięcia,symbolizującym,jakpiszeProkop,nproceswyzbywaniasię
32J.Jedlicz,Słonecznapieśń,Kraków1904,s.67,cyt.za:tegoż,Utworywybrane,oprac.A.Czaba-
nowska-Wróbel,Kraków1998,s.102.
33Zwrócilinatouwagębadaczejegopoezji:J.Prokop(Żywiołwyzwolony.StudiumopoezjiTadeusza
Micińskiego,Kraków1979,s.197–198)iW.Gutowski(dz.cyt.,s.55).
34Zob.J.Chevalier,A.Gheerbrandt,dz.cyt.,s.381:nZamarzniętawoda,lód,wyrażanajwyższysto-
pieństagnacji,brakduchowegociepła,nieobecnośćożywiającegoitwórczegouczucia,jakimjestmiłość:
zamarzniętawodawyobrażacałkowitąstagnacjępsychiczną,martwąduszę”.
24
