Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Współczesnasztukawprzestrzenipublicznej,podob-
strzenimiastwskazywanąprzezsocjologówjestprowa-
niejakantycznenapisy,postrzeganajestprzezsocjolo-
dzonyzajegopośrednictwemdyskurswspólnotowy.Dys-
gówjakoprzejawwizualnejkomunikacjibędącejzapisem
kursten,podobniejaktosiędziałonapoczątkuXXwieku
spontanicznejekspresjidanejgrupy,społecznościczy
wśródawangardowychśrodowiskartystycznych,opiera
subkultury.Przypisaniejejtejfunkcjirodzidalszerozwa-
sięnakrytyceaktualnegostanużyciaspołecznego.
żanianatentemat.Rolasztukiwkreowaniuczywyraża-
Rozważającfenomenstreetartu,należyprzedewszyst-
niusiędanejspołecznościzwróciłauwagębadaczyjuż
kimpostaraćsięjaknajpełniejokreślićomawianezjawiska,
wXIXwieku.NiewątpliwieprzywołaćnależypostaćHi-
bypoprawnieukierunkowaćposzukiwaniainiepogubićsię
politaTaine,któryjakopierwszyhistoryksztukianalizo-
wmeandrachterminologicznych.Niniejszyzarysrozpocznę
wałfaktyspołecznepoprzezichinterpretacjępsycholo-
zatemodpróbyzdefiniowaniakluczowychzagadnień.
gicznąisocjologiczną
5.Wrozważaniachnadrelacjamiza-
chodzącymimiędzysztukąaspołecznościamiTaineijego
zwolennicyreprezentująstanowisko,którezakłada,że
Graffiti
sztukatworzonawramachdanejwspólnotyludzkiejwy-
rażatęgrupę.Dziełasztukiprzeznaczonesądlaczłonków
Sięgającponajprostsządefinicjęzawartąwsłowni-
danej
wspólnoty,
których
formację
duchową
kachterminologicznychsztukplastycznych,dowiemysię
ukształtowałytesameczynnikinaturypsychologiczno-
opochodzeniuźródłosłowugraffiti(gr.graphein–pisać,
socjologicznej.Wkonsekwencjizwolennicytegopoglądu
wł.graffiare–skrobać).Pojęcieto,dlahistorykówsztuki
zaprzeczająuniwersalnościoddziaływaniasztuki
6.Opozy-
iarcheologów,określałopoczątkowonapisyirysunkiwy-
cyjnestanowiskoreprezentujepoglądakcentującyuni-
drapanenanaczyniach,kamieniachczymurachwcza-
wersalnewłaściwościdziełasztukiijegozdolnośćdo
sachstarożytnychiwczesnochrześcijańskich.Ichtwórcą
przekraczaniaprzestrzeniiczasu.Dziełosztukipobudza
mógłbyćkażdy,choćbyprzechodzień,którywchwiliznu-
wrażliwegoodbiorcęnawetwówczas,gdytennierozu-
dzeniaizniedokońcajasnychpobudekwydrapałnp.in-
mieokolicznościkulturowych,któretowarzyszyłypo-
formacjęHtubyłem”.Termintenokreślałzatemswoiste,
wstaniudzieła,anawetgdyperceptorżyjewinnychwa-
częściowoprzypadkowe,działaniepara-artystycznelub
runkachiposiadaodmiennyświatopogląd.Stanowiskoto
będącewytworemprzypadkowejinwencjiplastycznej
8.
inaczejujmujeintegracyjnąfunkcjęsztuki:dotyczypoczu-
Począwszyodlat70.XXw.znaczeniesłowagraffitiuległo
ciazwiązkupsychicznegozludźmiżyjącymiwinnejepo-
znacznejprzemianie.Taewaluacjaznaczeniabyłaodpo-
ce,zatoopodobnejduchowejiestetycznejwrażliwości
7.
wiedziąnanowezjawiskoartystycznezrodzonewprze-
Ekspansywnycharakterzjawiskaekspresjiartystycz-
strzeniachnowojorskiegometra,któreszybkozyskało
nejwpublicznejprzestrzeni,którysprawił,żejestono
zwolennikównacałymświecie.Pośredniąprzyczynątego
obecnenawszystkichkontynentachglobu,rodzipytania
fenomenubyłopojawieniesięnarynkuwodoodpornych
ojegonaturę.Podjęcierozważańnatematekspansywno-
markerów(flowmasters).Zaprekursoragraffitiuznano
ściijednoczesnejuniwersalnościtejsztukiprowadzi
anonimowegografficiarza(writera)ukrywającegosiępod
współczesnychbadaczydoanalizyróżnicpojawiających
pseudonimemTaki183
9.Zostawiałonswójtag(znakgra-
sięmiędzyuniwersalizacjąaglobalizacją.
ficzny,logo,charakterystycznypodpisartystyskładający
Jednązcechstreetarturozumianegoszerokojako
sięzazwyczajzpseudonimuikilkucharakterystycznych
8
wielorakaformaekspresjiartystycznejwpublicznejprze-
znaków)wnowojorskimmetrze.Szybkotanieokiełznana
5
H.Taine,Filozofiasztuki,tłum.ASygietyński,t.I,KsięgarniaPolskaB.Połanieckiego,Lwów1911.
6
G.Sztabiński,Wspólnota,sztuka,estetyka,[w:]Wizjeire-wizje.WielkaksięgaestetykiwPolsce,(red.)K.Wilkoszewska,Univer-
sitas,Kraków2007,s.119.
7
Tamże,s.120.
8
Małysłownikterminówplastycznych,(red.)K.Zwolińska,Z.Malicki,WiedzaPowszechna,Warszawa1990,s.101.
9
JegoprawdziweimiętoDemetrius,pochodziłzGrecjiizajmowałsięrozwożeniempaczekkurierskich,dziękiczemumiałdostępdowielu
miejscwNowymJorku.Numerprzyjegopseudonimiewziąłsięodnumeruulicy,naktórejmieszkałwWashingtonHeights.(D.H.Charles,
!Taki183!SpawnsPenPals,HNewYorkTimes”21.02.1971,http://evan-roth.com/blog_images/taki_183.pdf.)(dostępdn.04.10.2012).
