Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.1.Odpowiedźsocjologii:zbiorowesprawstwo
Migracjapojęciatożsamościzmarginesumyślisocjologicznejdoczołów-
kipojęćopisującychwspółczesnegoczłowiekabyłareakcjąnazespółzja-
wisk.Donajważniejszych,zaZbigniewemBokszańskim(2007:50),zali-
czyćmożna:skomplikowanieiupłynnieniepodziałupracyorazstruktur
społecznych,odbierającejednostkomwyraźneiniekwestionowanekate-
gorieprzynależnościspołecznej;osmozęgranicspołecznychiruchliwość
jednostekprzezpodziałygrupowe,wymagająceodnichwielokrotnych
zmianwobrębiewłasnejautodefinicji;ewolucjęsystemówpolitycznych
iprawnych,udostępniającąjednostkomcorazwiększespektrumpraw
imożliwości(wtymtakżespołecznegoawansuikształtowaniacharak-
teruswojejobecnościwspołeczności).Procesyteobciążyłyczłowieka
indywidualnąodpowiedzialnościązasiebie–wtymrównieżzaswoją
autodefinicję.Kategoriatożsamościopisujezjawiskarozgrywającesię
wprzestrzenijednostkowej,adoszerokiegodyskursuhumanistycznego
weszławzwiązkuzprzemianami,jakimpodlegałasytuacjajednostki.
Dlategozastosowaniekategoriitożsamościdoanalizyzakładającejpod-
miotzbiorowynapotkałoopór,zjakimtrzebasiętakżezmierzyć,anali-
zującmedialnezbioroweautoportrety.Zarównobowiemtożsamość,jak
ikomunikacjamedialnawkolektywnymwydaniusączystymifantas-
magoriami–marzeniemteoretyka,ponieważjakościjednostkoweprzy-
pisujągrupomspołecznym,któreniemają„mocypodmiotowej”.Niesą
ontologicznieodrębnymibytami,którymmożnanadaćcechyimożliwo-
ściindywidualne(jakpoczucietożsamościczyzdolnośćkomunikowania
się).Grupyspołecznetoprzecieżnieodrębnejednostki,aleichzbiory.
Zagrożeniebłędemantropomorfizmuwydajesięjednymzgłównych
niebezpieczeństwzwiązanychzrozszerzeniemkategoriitożsamościczy
ekspresjilubkomunikacjiprzezmediumtelewizyjnenacałezbiorowości.
Podstawowąbarierąjestświadomośćjednostkibędącejprerekwizy-
temzarównojejaktywnościtożsamościotwórczej,jakikomunikacyjnej.
Zbiorowośćniemapsychicznego„organusamowiedzy”,jakpiszeonim
AntoninaKłoskowska(1993:132),którymógłbyprodukowaćkolektywny
odpowiedniksamoświadomości.Wposzukiwaniuowegonośnikagrupo-
wejsamoświadomościShmuelN.EisenstadtiBernhardGiesenwskazują
naproceskonstruowaniatożsamościprzezzbiorowychautorów(za:
Bokszański,2007:24).Sątoreprezentancizbiorowości,którzynamocy
legitymacjiotrzymanejodgrupyzarządzająjejwspólnotowątożsamoś-
