Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Gwoliintrodukcyjnychpowinnościzacznijmyodprzypomnienia,żeapokryfy,
jakotekstystarożytne,związanesązBiblią.Idodajmyodrazu,żestanowiąob-
szartwórczościniedokońcadotądzbadany,anawetznany.Wieleteżsamo
pojęcieIapokryf’posiadadefinicjiiuszczegółowionychokreśleń.Jedenznajwy-
bitniejszychznawcówliteraturyapokryficznej,patrologibadaczstarożytności
chrześcijańskiej,ks.MarekStarowieyski,świadomzłożonościproblemu,wjed-
nejzeswychpublikacji(wktórejnotabeneomawiazagadnieniedefiniowania
apokryfu1)przypominam.in.:
Apokryfyniestanowiąjakiejśjednolitejgrupyutworówiniesąteżodrębnymga-
tunkiemliterackim.Nazwatamacharakterumowny,ponieważobejmujegrupę
bardzoróżnorodną:figurująwniejopowiadania,proroctwa,objawienia,kazania,
listy,utworypochodzącezróżnychśrodowiskitradycji,napisanewróżnychję-
zykachWschoduiZachodu,iwdodatkuzawierającenajróżnorodniejszetradycje
teologiczne,ascetyczne,etyczne2.
Powyższakonstatacjauczonegojestzwięzłym,kierowanymdoszerokiegokrę-
guczytelniczegostwierdzeniembogactwatreściiform,jakieniesiezasobąapo-
kryf.Odnosisiętauwagadoapokryfówtworzonychwśrodowiskuchrześci-
jańskimlubmającymznimróżnegorodzajupowiązania.Wposiadającejswoją
dynamikękulturześródziemnomorskiejtwórczośćapokryficznaniezakończy-
łasię,niezatrzymałanajakimśokreślonymetapie.Wnowejjużswejodsłonie
apokryfypowstawałyipowstająwchrześcijańskiejicorazbardziej,jakbyto
widzieliniektórzy,postchrześcijańskiejEuropie.Dlategopojęcieapokryfu,tak
przecieżjużniejednorodneibogatewstarożytności,niejakopęczniało,zagar-
niająccoraztowiększeobszarytwórczości.Wkonsekwencjibadaniaapokry-
fówiapokryfizacji(rozumianejjakoprocestworzeniaczegośodmiennegood
bardzoszerokorozumianegokanonu)zataczałycorazszerszekręgi.Stądjakże
cennairozważnakonstatacjapoznańskiejuczonej,profesorMariiAdamczyk,
któraprzedponadtrzydziestomalatydostrzegałakoniecznośćbadańfilologicz-
nychimiałaświadomośćrozległościprzyszłegostudiumtego,coapokryficzne,
wodniesieniudosobiewłaściwegoprzedmiotu,jakimbyłaliteraturastaropol-
1
Szerszejodefiniowaniuapokryfówwewstępachks.Starowieyskiegodolubelskichikrakow-
skichwydańapokryfów.
2
Ks.M.Starowieyski,Barwnyświatapokryfów,Poznań2006,s.10.
