Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Antropocentryzmakształceniejęzykowe
stosunkowodużo,gdyżzyskałyoneautonomicznośćwstosunkudo
mniej„złożonych”przedmiotówszkolnych.DlaprzykładuB.Chrzą-
stowska,adaptującdydaktycznestrategie,uznałarównieżzaważną
strategięO(operacyjności,zwanątakżenauczaniemprzezwykona-
nie,działanielubmetodąćwiczeniową).Uczniastawiamywówczas
wroliwykonawcy.ZenonUrygawprowadziłpojęciaiterminy:metoda
impresywno-eksponująca,analizadokumentacyjna,analizawykonawcza,
przekładintersemiotycznyorazdyskusja24.
Dlakształceniajęzykowegoopisymetodzaproponowalimiędzy
innymiM.JaworskiiA.Dyduchowa.M.Jaworskipiszekrótkooucze-
niusięprzezdziałanie,stwierdzając,żemabardzoszerokiezastoso-
waniezarównownaucejęzyka,jakiwnauceojęzyku:„Służyono
dowiązaniateoriizpraktyką,toteżstanowiniezbędnyskładnikpro-
cesunauczania”.Badaczuznajejezametodępomocnicząikonieczną
wklasachmłodszych.ZkoleiA.Dyduchowaokreśliłametodyprzez
działaniejakonajważniejszeipolatacheksperymentalnychbadań
wszkoledokonałaichpodziałunametodyanalizyitwórczegonaśla-
dowaniawzorów,normiinstrukcji,przekładuintersemiotycznego,
okazjonalnychćwiczeńsprawnościowych,praktykipisarskiej25.
Dysponująctegorodzajuwiedząorazpamiętającoprymaciekształ-
ceniakompetencjikomunikacyjnej,obecnieuznajemyzanajważniej-
szemetodyprzezdziałanie(strategięO),gdyuczniastawiamywroli
wykonawcy.
Polonistawkształceniujęzykowymdysponujesemiotycznieróż-
nymiformamiwypowiedzi,takimijak:obraz(historyjkaobrazkowa,
fotografia,film,kolaż),szkic(piktogram,monogram,schemat,karyka-
tura,symbol),gestiruch(scena,gra,rzeźba,przedstawienie),dźwięk
(hałas,muzyka,onomatopeja,zestrójdźwiękonaśladowczy)oraznaj-
częściejsłowomówioneipisane.Możejezestawiaćidokonywaćin-
tersemiotycznegoprzekładu.Wykonaniapolegająnakilkuoperacjach:
-
odtwarzaniuinaśladowaniu,np.:opowiadanieustne→pisemne→
wyrażoneprzezhistoryjkęobrazkową;tekstliteracki→scenariusz
→przedstawienie→opowiadanieustne;tekstypublicystyczneili-
terackienatensamtemat;
24
B.Chrząstowska,S.Wysłouch,Poetykastosowana,Warszawa1978,s.471-480;
Z.Uryga,Godzinypolskiego.Zzagadnieńkształcenialiterackiego,Warszawa-
Kraków1996,s.111-177;M.Jaworski,Nauczaniegramatyki...,op.cit.,s.87-88.
25
A.Dyduchowa,Metodykształceniasprawnościjęzykowejuczniów.Projektsyste-
mu,modelpodręcznika,Kraków1988,s.58-134.
39
