Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
1.Usługiwteoriiekonomii
•
proces(czynność)—usługautożsamianajestzokreślonąfaząprocesuprodukcji
usług,przyczymnabywcawprowadzasiebiebądźobiekt(czynnikzewnętrzny)do
procesu,
•
wynik—usługajestproduktemnierzeczowym
68
.
Wielośćprzytoczonychinterpretacjiusługświadczyotym,żeichzdefiniowanie
sprawiaekonomistomwieletrudności.Pomimodużejniejednorodnościprezentowanych
poglądównależypodkreślić,iżsłusznośćkażdegoznichzależyodkryteriumcelujego
sformułowania.Zatem,jeżelinaprzykładcelemjestokreślenieudziałusektorausług
wtworzeniuPKB,właściwebędzieprzyjęciedefinicjizorientowanejnawynik—trak-
towanieusługijakoproduktunierzeczowego,aniejakoprocesu.Mnożącesięjednak
wszybkimtempieinterpretacjepojęciausługamogąświadczyćtakżeowzrastającym
zainteresowaniutymsektorem,czemutrudnosiędziwićobserwująctendencjejego
rozwoju.
1.3.3.Tendencjerozwojusektorausług
Obecnastrukturasektorausługwgospodarkachposzczególnychpaństwjest
rezultatemzmiancharakteruusługwkolejnychetapachrozwojuspołeczno-gospodar-
czego.Autorzyniniejszejpracynapodstawieliteraturyprzedmiotuproponująwyróż-
nienieczterechfazrozwojusektorausługuzależnionychodstopniarozwojuspołeczno-
gospodarczego.
1.Fazapierwotna—dominacjausługniewymagającychwysokichkwalifikacji
(wykonywaniezajęćzwiązanychzprowadzeniemdomu—sprzątanie,gotowanie).
2.Fazawzrostowa—rozwójusługwymagającychkwalifikacji(np.usługinaprawy
obuwia).
3.Fazaobsługiprzemysłuiwzrostukonsumpcjiusług—równocześnienastąpił
rozwójdziałalnościusługowejzwiązanejzobsługąprzemysłu(usługiksięgowe,ubez-
pieczeniowe,transportowe)iusługocharakterzekonsumpcyjnym(usługiturystyczne).
4.Fazarozwojuusługopartychnawysokichtechnologiach(usługitelekomunika-
cyjne,informatyczne).
Krajewysokorozwinięteosiągnęłyjużtęostatniąfazę,Polskajeszczejejnie
osiągnęła.Źródełtakiegostanurzeczynależydoszukiwaćsięwprzeszłości.Gospodarka
socjalistycznapozostawiłaposobiespuściznęwpostaciniskiegopoziomuusług,cobyło
konsekwencjąpreferowaniaprodukcjimaterialnejwnakładachinwestycyjnychizaopat-
rzeniumateriałowym,nadmiernejcentralizacjizarządzania,niewłaściwegosystemu
ocenydziałalnościusługowej(coniezachęcałodoefektywnegodziałania)ihamowania
rozwojusektoranieuspołecznionego.Teczynnikizadecydowałyobrakukonkurencji
iutrudnionymdostępniedousług(przyichniskiejjakości).Utrwaliłsięrynek
producenta,którywyróżniałsięprzewagąpopytunadpodażą.Itowłaśnieten,istniejący
odwielulat,niedobórpodażyusługzachęciłdorozwijaniausługowejdziałalności
68
R.Maleritwierdzi,żeusługajestniematerialnymoutputzkombinacjiczynnikówprodukcji.Por.
R.Maleri,GrundzügederDienstleistungsproduktion,Springer-Verlag,Berlin–Heidelberg–NewYork1973,
s.32,cyt.za:M.Daszkowska,op.cit.,s.19.
