Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Spórowartości
Gwarancjąładuspołeczno-ekonomicznegoopartegonaliberalnym
systemiewartościjestrynekikonkurencja.RolętychinstytucjiHayek
pojmujeszeroko:nietylkostwarzająonewarunkiefektywnościalokacyjnej,
lecz–coniemniejważne–sąjedynymsposobemkoordynacjiróżnych
rodzajówdziałalnościbezstosowaniaprzymusulubarbitralnejinterwencji
władz.Rynekikonkurencjasąinstrumentamiselekcji,ewolucyjnądrogą
najróżnorodniejszychinstytucjispołecznych.Towłaśnieliberalnym
wartościomwolnościosobistejiindywidualizmowiorazrynkowiikonku-
rencji,jakoinstrumentomewolucyjnejselekcjiinstytucjispołecznych,
ludzkośćzawdzięczapostępcywilizacyjny.
Hayek,któryjestzwolennikiempogląduoewolucyjnymcharakterze
procesuspołecznego,zarzucafilozofiikolektywistycznej,żepretenduje
docałościowegokierowaniaprocesamispołecznymi.Tymczasem,
planowanieiliberalizmsąniedopogodzenia,ponieważtenostatni
opierasięnaprzekonaniuosamoistnym,spontanicznymporządkużycia
społecznego.Próbyzastąpieniaspontanicznegoporządkuwżyciu
społecznymprzezcelowąorganizacjęiplanowaniesąskazanena
niepowodzenie.Żadenumysłludzkiniedysponujewiedzą,któramogłaby
zastąpićbezosobowy(rynkowy)mechanizmkoordynacjiludzkichdzia-
łań.Umysłludzkiniemożeaniprzewidzieć,anirozważniekształtować
przyszłości(Hayek1960).
Nieoznaczato,żeHayekjestabsolutnymprzeciwnikiemingerencji
państwa.Jestonawskazana,oilezwiększamożliwościwyboruoraz
wspomagaspontanicznesiłygospodarki.Takąrolęodgrywanp.upo-
wszechnianiewiedzyiinformacji.Sprzeciwiasię,natomiast,wszechogar-
niającej,uprzywilejowanejimonopolistycznejpozycjipaństwaistoso-
waniuprzymusudlajejochrony.Bardzosilniepodkreśla,abynie
ograniczaćpolakonkurencjipozatymidziedzinami,wktórychjestto
bezwzględniekonieczne.
1.2.2.Państwoazabezpieczeniespołeczne
SposóbpojmowaniaprzezHayekatakichwartości,jakwolność,
równośćisprawiedliwośćorazwiara,żerynekikonkurencjanajlepiej
służąichochronie,stwarzaograniczonepoledlaingerencjipaństwa
