Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ogólnacharakterystykawypaleniazawodowego
23
wyczerpaniafizycznego,emocjonalnegoipsychicznego.Takwięc,zda-
niemautorów,wyczerpaniefizycznecharakteryzujesię:brakiemenergii,
chronicznymzmęczeniem,osłabieniem,podatnościąnaurazy,napięciem
wobrębiemięśniszyiiramion,bólamipleców,zmianązwyczajówżywie-
niowych,zmianąwagiciała,zwiększonąpodatnościąnainfekcjewirusowe
iprzeziębienia,zaburzeniamisnuikoszmaramisennymi,skłonnościądo
przyjmowaniazwiększonejilościlekóworazspożywaniaalkoholuwcelu
zniwelowaniaoznakwyczerpaniafizycznego.Wyczerpaniewsferzeemo-
cjonalnejprzejawiasię:odczuwaniemprzygnębienia,bezradności,bezna-
dziejnościibrakuperspektyw,dysfunkcjąmechanizmówkontroliemocji
(niepohamowanypłacz),pobudliwością,uczuciemrozczarowania,pustki
emocjonalnej,osamotnieniairozpaczy,atakżebrakiemchęcidodziałania.
Dlawyczerpaniapsychicznegocharakterystycznesązkoleitakiesympto-
my,jak:negatywnenastawieniedosiebie,pracyiżycia,wrogie,cyniczne
nastawieniewobecklientów(pacjentów,uczniów),utrataszacunkudosie-
bie,poczuciewłasnejnieudolności,poczucieniższejwartości,zerwanie
kontaktówzklientamiikolegamizpracy.Autorzyzwracająuwagęnato,
żewystępowanieiintensywnośćposzczególnychcechzależyzarównood
czynnikówindywidualnych,jakteżsytuacyjnych,toteżobjawywypalenia
mogąsięróżnićuposzczególnychosób.
PodobnestanowiskoprezentująCz.NoworoliT.Marek(1993),którzy
stwierdzają,iżkażdywypalasięwindywidualnydlasiebiesposób,przy
czymkażdegomożnazakwalifikowaćdogrupyosób,któreznajdująsięna
takimsamympoziomiewypalenia.
Niezależnieodwystępującychróżnicwujmowaniuiprezentowaniu
syndromuwypaleniastwierdzićmożna,iżwszyscybadaczetegozjawiska
przedstawiająjejakodynamicznyproces,któregokolejneetapyodznaczają
sięcorazwiększąintensywnością,mającorazbardziejnegatywnycharakter
iskutkującorazbardziejnegatywnymikonsekwencjami.
30Wybranekoncepcjeimodelewypaleniazawodowego
Problematykawypaleniazawodowegojestbardzozłożona.Syndrom
wypaleniadoczekałsięwieluinterpretacjigłównienagrunciepsycholo-
gii,alepodjętotakżepróbyopisaniawypaleniawperspektywiesocjolo-
gicznej.Wyjaśniającspecyfikępowstawaniawypalenia,badaczezreguły
odnosząsiędotrójstopniowegomodeluwypaleniaCh.Maslach.Pomimo
żewzasadziewszystkienaukoweinterpretacjezjawiskawypaleniakojarzą
