Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
RozdziałI
cjachsyndromu,tj.początkowosilnąmotywacjędopracy,czynnikiśro-
dowiskowepracysprzyjającepojawieniusięwypaleniazawodowegooraz
zastosowanienieodpowiednichstrategiiradzeniasobie.Silnamotywacja
niewątpliwiesłużyosiąganiuwiększychsukcesówwpracy,jednakżejest
teżsprzymierzeńcemwypalenia.Niesprzyjająceśrodowiskopracymoże
byćźródłemfrustracjiiniezadowoleniawsytuacji,gdyjednostkaodczu-
wacorazwiększewyczerpanieemocjonalneprowadzącedopoczuciabraku
zasobówijednocześnieniemożeliczyćnawsparciezestronyśrodowiska.
Nieodpowiedniestrategieradzeniasobieoznaczająbierny,ucieczkowystyl
reagowania.Występowaniewyróżnionychaspektówoddziałujenajednost-
kęnazasadzienspiralistrat”icorazbardziejuszczuplajejzasoby.Do
wypaleniadochodzi,gdytetrzyczynnikinałożąsięnasiebie.Wypalenie
jestzatem,zdaniemautorów,sekwencyjno-dynamicznym,samonapędzają-
cymsięprocesembędącymskutkiemnapięciaspowodowanegorozbież-
nościamipomiędzymotywacjąaniekorzystniedziałającymśrodowiskiem.
JednocześnieW.B.SchaufeliiD.Enzmann(1998)podkreślają,żewypa-
leniejestzjawiskiembardzozłożonym,któremożnainależyanalizować
zarównowpłaszczyźnieindywidualnej,jakiorganizacyjnejispołecznej
(por.M.Sekułowicz2002;S.Tucholska2009).
40Uwarunkowaniawypaleniazawodowego
Wpracachdotyczącychwypaleniazawodowegowyraźniepodkreśla
sięjegozwiązekztzw.stresemzawodowym(zob.m.in.C.Cherniss
1980a,1980b,1993;H.Sęk1994,1996,2000;S.Tucholska1996,
1999;D.Fontana1998;M.Sekułowicz2002,2005;V.Tomal2002;
B.Będzińska-Wosik2003;M.K.Grzegorzewska2006,N.Ogińska-Bulik
2006;J.F.Terelak2007;Z.Palak2007;M.Wolicki2008).A.Bańka
piszewprost,żenwypaleniezawodowejeststresempracypowstałym
wwynikuporównywanychcelówiwartościwłasnychdążeńdonastawień,
spostrzeżeńimożliwości(najczęściejograniczonych)stwarzanychprzez
sytuacjepracy”(A.Bańka1992,s.141).
Mimoróżnorodnościczynnikówstresogennychwszystkieone,jakpod-
kreślaH.Selye(1978),wywołujątęsamąreakcjęstresowąopodłożubio-
logicznym.Stresmacharakternieswoisty(reagujenaniegocałyorganizm)
ijestmechanizmemprzystosowawczym,tzn.jestodpowiedziąorganizmu
nawymaganiaśrodowiska.Streswyzwaladrzemiącąworganizmieenergię
obronnąwsytuacjiobciążenia.Jeślijednakczłowiekniezdołarozładować
