Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.3.Liczbakoordynacyjnaapołożeniepierwiastkawukładzieokresowym
27
Tablica2.8cd.
Cd2+
Hg2+
Ag2+
Yb2+
Eu2+
Sm2+
Jon
102
105
117
119
95
89
r
r+∆r
275
270
269
268
262
257
Ce4+
Th4+
U4+
Pu4+
Jon
100
80
97
93
r
r+∆r
363
339
342
346
CrO4
MnO4
ReO4
PdCl6
PtCl6
Jon
21
21
1
21
1
240
240
260
319
313
r
r+∆r
279
261
277
337
333
olistępromienijonowychdlatlenkówifluorkówpodanąprzezShannonaiPrewitta[2.9],
zwaneinaczej„promieniamijonowymiwkrysztale”,wyznaczasięnapodstawiepomia-
rówdyfrakcjirentgenowskiejorazrozważańteoretycznych.
Promienienazwanetermochemicznymi,którychkoncepcjęprzedstawiłm.in.Jacy-
mirski,zostaływyznaczonenapodstawieanalizywartościstandardowychmolowychen-
talpiiswobodnych∆GOreakcjihydratacjijakofunkcjipromienia[2.8].Wartość∆GO
zmieniasięnaprzykładprzyprzejściuzfazygazowejdociekłej.Okazujesię,żeistnie-
jeścisłazależnośćmiędzyliczbąkoordynacjidanegojonuajegopromieniemzarówno
wcielestałym,jakiwfazieciekłej.
Dookreślaniawielkościpromieniużywasięprzedewszystkimmetoddyfrakcyjnych
—rentgenowskiejineutronowej,orazmetodyEXAFS(ang.ExtendedX-RayAbsorption
FineStructure—wykorzystaniestrukturysubtelnejbliskoproguabsorpcjipromieniowa-
niarentgenowskiego).Wielkośćtęokreślasięrównieżmetodamiteoretycznymi—np.
metodąMonteCarlo.Wliteraturzepromieniepodawanesąwnanometrach(nm),piko-
metrach(pm)lubangstremach(Å—nienależądoukładuSI).
Jakwynikazanalizywartościpromieni,dladanegojonusąonenaogółporównywal-
ne,coprzemawiazapoprawnościąobusposobówichokreślenia.
2)Kationymetalimogąprzyjmowaćwięcejniżjednąliczbękoordynacyjną.
Oznaczato,żeopróczkonfiguracjielektronowejjonumetaluistniejąinneczynniki,
którejądeterminują.Naprzykład,znanesąnastępująceformykompleksowezawiera-
jącejonkobaltu(II):akwajonyCo(II)oLK6iróżowejbarwiewodnegoroztworuoraz
[CoCl4]
21(LK4)obarwieciemnoniebieskiejwformamidzie.
Zdanychzawartychwtabl.2.2–2.5wynika,żewprawdzieistniejegrupajonówme-
taliowyraźnejpreferencjijednejLK,np.Be(II)—4,Cr(III)—6,Pt(II)—4,alewięk-
szośćjonówmetalimaprzynajmniejdwiedominująceLK.Sąteżtakiejonymetali—np.
Bi(III),którecechujebrakwyraźnychpreferencjiliczbkoordynacyjnych.
3)Kationymetaliprzyjmująnaogółparzysteliczbykoordynacyjne.
Jakdotądniewyjaśnionowpełnitejinteresującejwłaściwości.Narysunkach2.4–2.6
pokazanoliczbęznalezionychzwiązkówodanejliczbiekoordynacyjnejdlalitowców,be-
