Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Geografiadrugiejprzestrzeni–uwagiwstępne
RolfFieguthzwracauwagęnawieloznacznośćtytułuwydanegow2002roku
tomikuCzesławaMiłoszaDrugaprzestrzeń.PrzestrzeniąHdrugą”jesttutaj
przestrzeńzwiązanazwyobraźniowymtrudemczłowiekawspółczesnegopo-
szukującegoutraconychkierunkowychwektorówprowadzącychdometafi-
zycznejgóryidołu(nieba,piekła),doprzestrzenisakralnej.Przestrzenią
Hdrugą”jesttakżeprzestrzeń,wktórejzostajązniesionegranicegeograficzne
iczasowe,dziękiczemumiejscadawneiodległewspółistniejązteraźniejszy-
miibliskimi,podobniejakwspółistniejąprzebywającewtakiejrzeczywistoś-
ciosoby,przedmioty,połączoneznimizdarzenia,przeżycia.DlategoAdam
MickiewicziOskarMiłoszistniejąwtejrzeczywistościnatakichsamychpra-
wachjakprzyjacielezdzieciństwa1.
AlenaprzestrzeńHdrugą”możemyspojrzećjeszczeszerzej,wykorzystując
fakt,żeiwtomikuMiłoszawspółtworzyonanietylkodoświadczeniebiogra-
ficznepoety,aleijegojednostkowąlekturęcudzychdoświadczeń,utrwalo-
nychwliteraturzeikulturze.
Wyzwolonazograniczeńczasuimiejscatakrozumianadrugaprzestrzeń
byłabyterytoriumświataalternatywnego,wktórymtypowepodziałyireguły
byłybyzniesione.Miałabyonaswąwłasnągeografię,łączącąsiępoczęści
zprzestrzeniągeografiikulturowej,alejejmiasta,rzeki,miejscaznaczące,
gwiazdypółnocnepochodziłybyprzedewszystkimzprzestrzeniwykreo-
wanejprzezintensywnośćprzeżyćinspirowanychprzezróżnetekstykultury.
ToHbohaterowie”naszychsilnychprzeżyćemocjonalnych,intelektualnych,
estetycznychwyznaczalibykierunkiwędrówekpodrugiejprzestrzeniiokreś-
lalistronyświatageograficznegoietycznego.
Takrozumianadrugaprzestrzeńuruchomiapodwójnośćoglądurzeczy-
wistości.Zjednejstronypozwalanaorientacjęwchaosieotaczającegoświata,
alezdrugiej-zawieszajednoznacznośćtejorientacji.Bowyznaczoneprzez
niąkierunki,wektory,hierarchieniemajązadekretowanegonazawszestałego
charakteru.Toporządek,aleporządekdynamiczny,podlegającyprzewartoś-
ciowaniom,wynikającymzkolejnychnawarstwieńmateriiinterpretacji.Roz-
szerzaniepojemnościizagęszczaniedrugiejprzestrzeniniepozwala,byna
realnąrzeczywistośćnakładaćjednoznaczną,zbytprzejrzystąsiatkęznaczeń,
któralikwidowałabyjejniuansowąwielowariantywność.Drugaprzestrzeń
zmusza,bynatępierwsząpatrzećzuwagąidostrzegaćjejwieloaspektowe
1Por.R.Fieguth,„Drugaprzestrzeń”.Ointertekstualnościikompozycjiostatniegozbioru
wierszyCzesławaMiłosza,[w:]PoznawanieMiłosza,część3.1999-2010,podred.A.Fiuta,
Kraków2011,s.902.
