Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MałgorzataWitak
JarosławPędziński
1.2.Plejstocen
Wplejstocenie(około2,5Ma-11,65ka)obszarZalewuWiślanegobyłkilkakrot-
niepokrytylądolodem,cowdużymstopniuprzemodelowałojegorzeźbę.Podob-
niejakwinnychregionachPolskiiEuropyprocesydetrakcji,egzaracjiiabrazji
lodowcowejzjednejstronyorazakumulacjizdrugiejodcisnęłygłębokiepiętno
nawykształceniugeomorfologicznymtegoregionu(Mojski,2005).Liczbaizasięg
kolejnychzlodowaceńplejstoceńskichsąnadalprzedmiotemwieludyskusjiikon-
trowersji.Stratygrafięplejstocenumocnokomplikująpodziałystratygraficzne
ocharakterzelokalnym,którezewzględunaproblemyzdatowaniemosadów
glacjalnychiinterglacjalnychniezwykletrudnojestkorelować.Dodatkowym
utrudnieniemjestbardzozmiennamiąższośćosadówplejstoceńskichwrejonie
ZalewuWiślanego,którawahasięodkilkudo200m(Wypych,1975).
ZdaniemMojskiego(2005)wskutekoziębieniaklimatycznegowewczesnym
plejstoceniepierwszenasunięcielądolodu,tzw.zlodowacenieNarwi(około
950-550kaBP),objęłozasięgiempółnocno-wschodniączęśćPolski(rys.1.1).
Poociepleniuinterglacjałuaugustowskiegokolejnymepizodemglacjalnymbyło
zlodowacenieSanuI(około627-592kaBP),któresięgnęłoSudetówiKarpat.
Podeglacjacjiwinterglacjaleferdynandowskimzpoczątkiemśrodkowegoplej-
stocenunastąpiłozlodowacenieSanuII(około472-440kaBP)(Marks,2005).
Wskuteknaciskumasylodupowstaływtymczasiezaburzeniaglacitektoniczne
wiłachpoznańskichmiędzyElblągiemaFromborkiem(Mojski,2005).Ponadto
międzyGłębiąGdańskąadolnąWisłąpowstaładużanieckaegzaracyjna,sięgająca
nawschódrejonuZalewuWiślanego(Kenig,1998).Toobniżenieterenubyło
wykorzystywaneprzezkolejnenasuwającesięodpółnocylądolodyzlodowacenia
Odry(około300-270kaBP)iWarty(około190-128kaBP).Dużezróżnico-
wanielitologiczneizaburzeniaglacitektoniczneosadówstarszegoplejstocenu
uniemożliwiajądokładnąinterpretacjęzdarzeń,niemniejwydajesię,żeefektem
działalnościakumulacyjnejjednegoztychzlodowaceńjestpoziomszarejgliny
zwałowej(Wypych,1975).
Poustąpieniulądoloduwarciańskiego,wwarunkachciepłegoklimatuinter-
glacjałueemskiego(około130-110kaBP),wzachodniejczęściZalewuWiśla-
negoorazwdoliniedolnejWisłypowstałaseriamorskichpiaskówzwkład-
kamiżwirów,zawierającamuszlemorskichmałżyiotwornic(Makowska,1979).
