Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MałgorzataWitak
JarosławPędziński
1.3.źnyglacjałiwczesnyholocen
Recesjalądolodunastępowaławrytmuktuacjiklimatycznychźnegogla-
cjału.Wciepłychinterwałachczołocofałosięstopniowowkierunkułnocnym,
wczasiekrótkotrwałychoziębieńnastępowałajegostagnacja.Wfaziepomorskiej
(19250-18450kalBP;kal-latakalibrowane),podczasktórejnaKaszubach
powstałytypowedlamłodoglacjalnejrzeźbysandry,ozyikemy,rejonZalewu
WiślanegowrazzobszaremsąsiadującymbyłwypełnionylobemdolnejWisły.
Wwarunkachchłodnegoklimatunajstarszegodryasu(17050-15500kalBP)
wfazieGardna(17050-16850kalBP)zasięglodudolnejWisłybyłnieco
mniejszy,wrejoniedzisiejszegojezioraDruznopowstałyzbiornikiproglacjalne
(Mojski,2005).Wczasierecesjilądolodu,zpozycjimorengardzieńskich,wody
roztopoweutworzyłynajegoprzedpoluzbiornikzastoiskowy,tzw.zastoisko
gdańskie(rys.1.2).źniejszebadaniawykazałyobecnośćwieluniewielkich
izolowanychzastoisk,którepowoliwytapiałysięzbryłmartwegolodu(Mojski,
1984).Pozostałościątychjeziorsąosadyzastoiskoweomiąższości2m.Pod
koniecnajstarszegodryasuwfazieŁawicySłupskiej(16800-16250kalBP)
lądolódcofnąłsiędalekonałnocwrejonGłębiGdańskiej(Uścinowicz,2003).
Przedjegoczołempowstałybryłymartwegolodu,adalejnapołudnie-zimny
zbiorniksłodkowodnysięgającyElbląganapołudniu,SambiinawschodzieiUstki
nazachodzie.ObszarZalewuWiślanegoleżałwzasięgutegowytopiska,niemniej
wjegołnocnejczęściwystępowałmartwylód.
Ocieplenieklimatuwbøllingu(15500-13850kalBP)spowodowałorece-
sjęczołalądolodudoliniiPołudniowejŁawicyŚrodkowej,odktórejnazwano
ostatniąfazędeglacjacjipołudniowegoBałtyku,trwającąod15550do14550
kalBP
.Ogromneilościwództopiącegosięlądoloduutworzyłyprzedjegoczo-
łemrozległyzbiornikzastoiskowy,obejmującybasenyBornholmskiiGdański.
Poziomjegowódbyłniższyookoło30modobecnego(Uścinowicz,2003).
ZbiorniktenstanowipierwszestadiumwrozwojuMorzaBałtyckiego-Bałtyckie
JezioroLodowe(15550-12250kalBP).WtymokresiewbasenachBornhol-
mskimiGdańskimtrwałasedymentacjaosadówwarwowych,przechodzących
kugórzewiłymikrowaroweihomogeniczne(Kramarskaiin.,1995).Obszar
dzisiejszegoZalewuWiślanego,ZalewuPuckiego,płytszejczęścizewnętrznej
ZatokiPuckiejorazZatokiGdańskiejbyłlądem(rys.1.3).Wskutekruchów