Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
CzęśćI.Teoretycznepodstawybadań…
Abyłoprawdą,aBfałszem53.Powiązanietreściowejestjednakżeistotnedla
interpretacjisemantyczno-pragmatycznejzdańwarunkowychwystępujących
wedukacjiszkolnej.
RobertMackiewiczpiszem.in.,„ścisłetrzymaniesięlogicznejdefinicji
implikacjiprowadzidopowstaniatakzwanegoparadoksuimplikacji,czylido
koniecznościuznaniazapoprawnewieluzdańuznanychzadziwacznewjęzyku
naturalnym,np.:JeżeliPiotrzjadłśniadanie,tonaMarsieburzepiaskowe54.
Stojępostronietychbadaczy,którzyodmawiajązrównywaniazdańwa-
runkowychzimplikacjąmaterialnączyścisłąwjakimkolwieksensieczy
trybie55.Ponadtoniebezznaczeniabędzieprzypomnienie,logicymówiąc
ozdaniuwarunkowymmajązazwyczajnauwadzepowiedzeniewarunkowe,
tymczasemprzedmiotemniniejszychanalizbędąrównieżpytaniaipolecenia
warunkowe.
Oniejednoznacznościspójnikajeżelito…”wjęzykunaturalnym,
opragmatycznejstronieokresuwarunkowegoiinnychważnychkwestiach
związanychzsemiotycznymiwłasnościamizdańwarunkowych,napiszę
wdalszychczęściachpracy.Wniniejszymfragmencieanaliz,dlazachowania
precyzjiterminologicznej,wprowadzęrozróżnieniemiędzypojęciamizdania
iwypowiedzi.
1.1.4.Zdanieawypowiedź
Definiujączdaniewsensielogicznym,napisałam,żejesttowypowiedź
prawdziwalubfałszywa.Pomijającdyskusyjnycharaktersamejdefinicji
„zdania”56,zwrócęuwagę,żepojawiająsięwniejdwaokreślenia:zdanieiwy-
powiedź.Zdanietowypowiedźspełniającapewnewarunki.Niechodzitutaj
jednakosubtelnośćdefinicyjną„wewnątrzzdaniową”,aorozróżnieniepomię-
dzyzdaniemakontekstemużyciategozdania,czylirelacjęzewnątrzzdanio-
53Małaencyklopedia…,s.68;S.KICZUK:Oniektórychrodzajach…,s.5122;U.M.żE-
GLEń:Modalnośćwlogiceiwfilozofii.Podstawyontyczne.Warszawa1990,s.36.
54R.MACKIEWICZ:Rozumowaniewarunkowewinterpretacjiteoriimodeliumysłowych.
Psychologicznebadaniaeksperymentalne.Lublin2000,s.20.Zob.takżestrony21131.
55A.BOGUSŁAWSKI:Analizazdańwarunkowych…,s.216;V.KOSESKA-TOSZEWA,V.MAL-
DžIEvA,J.PENčEv:Modalność.Problemyteoretyczne.Warszawa1996,s.981100.
56M.Tokarzwartykule:Cotojestzdaniewsensielogicznym?„StudiaFilozoficzne”1982,
nr9110,s.96,pisze:„Pragnęwykazać,żewyrażenie(D)Zdaniejesttowypowiedźprawdziwa
lubfałszywa,nigdyniepełniło,atakżeobecnieniepełniorazpełnićniemożefunkcjidefinicji
ianinajotęniczegotuniezmieniafakt,żejakodefinicjajestnotorycznieprzedstawiane”.Por.
uzasadnienies.96199.