Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MiłoszGac
Wprowadzenie
Konieclat80.XXwiekuprzyniósłzałamaniesiębipolarnegoporządkumię-
dzynarodowego.ZanikdotychczasowegosystemurównowagiWschód-Zachód
stworzyłrealneszansedlawielupaństwnaprowadzenieniezależnejpolitykibez-
pieczeństwa.BeneficjentemtychprzemianbyłarównieżPolska,którazczłonka
blokuwschodniegostałasiękrajemmogącymodpodstawbudowaćsuwerenne
stosunkizsąsiadami.Fazaprzejściadoinnegosystemubezpieczeństwabyłajed-
nakobciążonaryzykiemzewzględunaułożeniestosunkówzgłównymwschod-
nimsąsiadem-ZwiązkiemRadzieckim,anastępnieFederacjąRosyjską.Proces
uwalnianiasięodzależnościdotychczasowegosuwerena,łączyłsięzpracąnad
nowąkoncepcjąsystemubezpieczeństwanarodowego,opartegonatrwałychinie-
zawodnychfundamentach.Poszukiwaniezasadniczychrozstrzygnięćujawniło
szeregrozbieżnychideiiopcjiwynikającychzówczesnychrealiówpolitycznych.
WpolskimmyśleniunadalżywybyłnurtkontynuacjizwiązkówzMoskwą,ze
względunasilnepowiązaniaideologiczneśrodowisklewicowychwywodzących
sięzPolskiejZjednoczonejPartiiRobotniczej(PZPR).Wograniczonymstopniu
zaznaczyłasięrównieżideaneutralności,którawykluczałabyudziałPolskiwso-
juszachwojskowych.Koncepcjatamiałanacelustworzeniestrefyoddzielającej
siłySojuszuPółnocnoatlantyckiegoodZwiązkuRadzieckiego1.Ideaneutralności
poczęścibyłapowiązanazpomysłemutworzeniasubregionalnegosystemubez-
pieczeństwa,któryobejmowałbypaństwaodMorzaBałtyckiegodoMorzaCzar-
nego.Geopolitycznesłabościregionupowodowały,żeowielebardziejatrakcyjna
wydawałasięopcjaoparciabezpieczeństwaoinstytucję,jakąbyłaKonferencja
BezpieczeństwaWspółpracywEuropie(KBWE).Oczekiwaniazwiązaneztąor-
ganizacjąwynikałyprzedewszystkimznierealistycznejwtamtymokresieopcji
przystąpieniadoNATO.SojuszPółnocnoatlantyckijakowiarygodnygwarantbez-
pieczeństwapojawiłsięwpolskichkoncepcjachdopierowgrudniu1991rokujuż
porozwiązaniuUkładuWarszawskiego.
Towprowadzenietematyczneukazujewielopłaszczyznowośćiwieloaspektowość
polskiejpolitykibezpieczeństwawokresietransformacjiustrojowej.Świadomośćta
pozwoliłasformułowaćgłównyproblembadawczywformiepytania:jakiedziała-
niazostałypodjętenarzeczbudowybezpieczeństwanarodowegoPolskiwokresie
poprzedzającymprzystąpieniedoNATO?Wcelurozwiązaniagłównegoproblemu
badawczego,sformułowanonastępująceproblemyszczegółowe:
1)Jakiebyłypierwszekoncepcjebudowybezpieczeństwawpolskiejpolityceza-
granicznejpo1989roku?
2)JakwyglądaładrogadoNATOwpolskiejpolitycebezpieczeństwa?
Wyartykułowanieproblemówszczegółowychumożliwiłostworzeniecelutekstu,
którymbyłoprzedstawieniepolskiejpolitykibezpieczeństwaodrozwiązaniaUkładu
WarszawskiegodowejściadoNATO.
1R.Kuźniar,Nowapolitykazagraniczna,nSprawyMiędzynarodowe”1991z.10,s.14.
