Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
UrszulaSwadźba:Wprowadzenie
Dlaosiągnięciazamierzeńnależałozmienićtradycyjnąstrukturęprzemys-
łu:ograniczyćprodukcjęmateriałochłonnychbranż,arozwinąćgałąźusług.
Istotnebyłowprowadzeniegospodarkirynkowej,którawymusiłaprocesy
restrukturyzacyjne.Restrukturyzacjazawszeniesiezesobąproblemyspołecz-
ne,główniezwiązanezzatrudnieniem.Należytutajpamiętaćocechującym
województwośląskienapoczątkulatdziewięćdziesiątychwysokimodsetku
zatrudnionychwprzemyśleciężkim(55,2%)4.Wcałymokresiedwudziesto-
leciatransformacjisystemowejnastępowałazmianastrukturyzatrudnienia,
wzrastaływskaźnikiosóbpracującychwusługach.Szczególnietrudnąkwestią
byłozmniejszeniezatrudnieniawgórnictwie.Zdołanosięztymczęściowo
uporać,wdrażającprogramrestrukturyzacjigórnictwawęglowego
5
.Złago-
dziłotoniewątpliwiespołecznenapięcianarynkupracy
.
Dużymproblememspołecznymstałosiębezrobocie,częstopozbawiające
całerodzinyśrodkówdożycia.Wyjątkowomocnodotknęłoonostarerobot-
niczedzielniceBytomia(Bobrek,Karb,Miechowice),Chorzowa(Chorzów
BatoryiChorzówStary),Katowic(Szopienice,Janów,DąbrówkaMała).
Bezpośrednimiskutkamibezrobociasąbiedaifrustracja.Wichnastępstwie
pojawiasięzjawiskomarginalizacjispołecznejorazzachowaniapatologiczne.
Wubogichdzielnicachzauważasięrównieżstosunkowodużyodsetekrodzin
niewydolnychwychowawczo.
Restrukturyzacjaitransformacjasystemowawyzwoliłytakżewielepo-
zytywnychprocesów
.Zewzględunazmianygospodarczeirozwójsektora
usługwzrosłozapotrzebowanienakwalifikowanekadry
.Wniebywałyspo-
sóbrozwinęłosięszkolnictwowyższeiwzrosłyaspiracjeedukacyjnespołe-
czeństwa.Wtradycyjnieprzemysłowymregionie,gdzieistotnebyłoprzede
wszystkimsolidneprzygotowaniezawodowe,współczynnikiskolaryzacji
napoziomiewyższymosiągnęłypoziomokoło50%.Tajakościowazmiana
wpłynęłanaświadomośćjednostek.Wspołecznościachlokalnychrozwinę-
łysięinicjatywyobywatelskie.Mieszkańcyregionupoczęściczująsięjego
współgospodarzami.
Należywspomniećrównieżozmianieprzestrzenimiejskiej,któranabie-
ranowychkształtówwzwiązkuzezmianamigospodarczymiizwiązanymi
ztyminwestycjamiorazpowstawaniemwieluinstytucjiusługowychdla
ludności.
4DRocznikStatystycznyWojewództwaKatowickiego1991”.Katowice1991.
5Analizaiocenaprzebieguprocesurestrukturyzacjizatrudnieniagórnictwawęglakamienne-
gowlatach1990—1997.Katowice1998,s.114;A.Karbownik,S.Jędrychowski,W
.Sobula,
K.Tausz,K.Wodarski:Restrukturyzacjazatrudnieniawpolskimgórnictwiewęglakamiennego
wlatach1998—1999.WydawnictwoGIG,Katowice2000;A.Przybyłka:Restrukturyzacja
kluczowychgałęziprzemysłuwwojewództwieśląskim.W:SpołecznyobrazŚląskanaprzeło-
miewieków.Red.L.Frąckiewicz.WydawnictwoAkademiiEkonomicznej,Katowice2004,
s.91—106.
