Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
KRÓLESTWOSŁOŃCA18
ARYSTARCHMIERZYUKŁADSŁONECZNY
GreckiastronomArystarchzSamos,żyjący
wIIIwiekup.n.e.,użyłpomysłowejmetody
dooszacowaniaodległościKsiężycaiSłońca.
Zdającsobiesprawę,żefazyKsiężycasą
spowodowanezmiennymoświetleniem
słonecznym,zmierzyłkątmiędzySłońcem
aKsiężycemwpierwszejkwadrze,gdypołowa
tarczyksiężycowejjestoświetlona.Posługując
sięmetodągeometryczną,wyliczyłwzględne
rozmiaryiwzajemneodległościSłońca,Ziemi
iKsiężyca.Wskutekbłędówpomiarowych
oszacował,żeSłońcejest20razybardziej
oddaloneodKsiężyca(awięcokoło20razy
większe).Wrzeczywistościjest400razy
większe,aleróżnicawciążbyławystarczająca,
abyprzekonaćgo,żetoSłońce,anieZiemia,
musileżećwcentrumUkładuSłonecznego.
UrbainLeVerrierprzeprowadził
dokładnąanalizęperturbacjiorbi-
tyUrana,wskazującychnawielkość
ipołożeniebardziejodległegoświa-
ta(obecnieznanegojakoNeptun),
którywkrótcezostałzauważonyprzez
niemieckiegoastronomaJohanna
Galle’awobserwatoriumwBerlinie.
PolowanienaplanetęX
Wnastępstwie
sukcesuLeVerrierawieluastronomów
zostałourzeczonychideąodnajdywa
-
nianowychplanetpoprzezmatema-
tykę.SamLeVerrierpopełniłbłąd,
gdyprzewidziałinnąplanetęzwaną
Wulkanem,krążącąwokółSłońca
wewnątrzorbityMerkurego,podczas
gdyinniregularnieprzewidywali
planetęXkrążącąpozaNeptunem.
Najbardziejzaangażowanymłowcą
planetbyłzamożnyamatorPercival
Lowell(równieżentuzjastatzw.kanałównaMarsie-patrzs.36),
któryzałożyłwłasneobserwatoriumwFlagstafwArizonieiprzekazał
funduszenakontynuowanieposzukiwańpojegośmierciw1916roku.
TowłaśniewFlagstafw1930rokuClydeTombaugh,młodybadacz
wynajętydoprzeprowadzenianowych,kompleksowychposzukiwań
planetyLowella,zauważyłnadwóchkliszachfotograficznych,które
dzieliłokilkadni,maleńkąkropeczkęporuszającąsięnatlegwiazd.
TenodległyobiektwkrótcezostałnazwanyPlutonemiogłoszony
dziewiątąplanetąUkładuSłonecznego.
JednakrozmiaryimasaPlutonaokazałysięrozczarowującomałe
iodpoczątkuniektórzyastronomowiewątpili,czyrzeczywiścienale-
żygoklasyfikowaćjakoplanetętakąjakpozostałe.Wielupodejrzewa-
ło,żejestto,podobniejakwcześniejCeres,pierwszyzzupełnienowej
klasyobiektów-małych,lodowychświatówkrążącychpozaNeptunem
