Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
GENY
PorekonstrukcjistrukturyDNAnaukowcyzajęlisięproblememwyko-
rzystywaniazawartychwniejinformacjiprzezkomórkitłumaczące
kodygenetycznenajęzykbiałek.PierwszeodkrycieFrancisaCricka
iin.wroku1961pokazało,żegenyużywająwtymprocesietrójele-
mentowychsekwencji,którenazwanotrypletami.Wokresiekolejnych
pięciulatbadaniawykazały,żekażdytrypletjestkodemkonkretnego
aminokwasuwłańcuchubiałkowym.Zanimjednakzostanieprzetłu-
maczonynajęzykbiałek,musibyćtranskrybowany-czyliodczytany
iskopiowany-doinformacyjnegoRNA(ang.messengerRNA,mRNA),
wgenachmusiwięcbyćzakodowanynieprzerwanyiniezakłóconyciąg
trypletów-tzw.(otwartaramkaodczytu’.Rozumowanietodoprowa-
dziłodopierwszegorozpoznaniasekwencjigenównależącychdowiru-
saMS2będącegobakteriofagiem.Dokonałtegowroku1971belgijski
biologWalterFiers.
PierwsząsekwencjęDNAcałegoorganizmu(bakteriizgatunkuHae-
mophilusinfuenzae)opublikowałwroku1995zespółamerykańskiego
genetykaJ.CraigaVentera.Lokalizacjepotencjalnychgenówprognozo-
wanometodąskanowaniasekwencji(otwartychramekodczytu’.Genom
tegoorganizmuopisanowplikukomputerowymzuwzględnieniem
(znaczenia’poszczególnychgenów.
FunkcjonalneproduktyPostrzeganiegenówjakokodówbiałkowych
jestwciążnajpopularniejszymsposobemwyjaśnianiaichfunkcji,choć
wDNAzawartesąrównieżwzorcetworzeniaRNA.Wprocesietrans-
lacjiniewielkiesegmenty(transportującegoRNA’(tRNA)odczytują
odpowiedniekodygenetyczne,a(biologicznamaszyna’łączącaami-
nokwasywłańcuchybiałkowe-rybosom-przetwarza(rybosomowe
RNA’(rRNA).Odlat80.XXwiekuodkrytorównieżinnetypy(nieko-
dującegoRNA’,kontrolującegoróżneaspektyaktywnościgenetycznej.
Genomyorganizmówtakichjakbakterieskładająsięgłówniezgenów
kodującychbiałka,wodróżnieniuodgenomówustrojówwyżejzor-
ganizowanych,wktórychprzeważaDNAniekodujące.Wszczególno-
ści,wgenomieludzkimokoło98%genówniekodujebiałek.Badania
prowadzonew(epocegenomiki’wykazały,żegenyskładająsięczęsto
