Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PIERWIASTKI
11
XVIIIwieku.Wtymczasielawinowo
dokonywanoodkryćnowychpier-
wiastków-chemicywyizolowalitlen,
azot,chlororazmanganitowszystkie
wciągujednejdekady.W1869roku,
dwawiekipoodkryciuBranda,rosyj-
skichemikDmitrijMendelejewstwo-
rzyłukładokresowy,wktórymfosfor
JAKROZSZYFROWAĆUKŁADOKRESOWY?
Wukładzieokresowym(zob.str.250-251)
pierwiastkisąoznaczonezapomocąliter.
Niektóreznichsąjawnymiskrótami,tj.„W”
naoznaczeniewolframu,podczasgdyinne
oznaczenianiewydająsięjużtaklogiczne,
np.„Si”naoznaczeniekrzemu(odnazwy
siliciumpowstałejpopołączeniułacińskiego
słowaoznaczającegokrzemiodpowiedniego
sufiksu).Przysymbolupierwiastkalewygórny
indekstoliczbamasowa,czyliliczbanukleo-
nów(protonówineutronów)wjądrzepier-
wiastka.Zapisanawindeksiedolnymliczba
toliczbaprotonów(liczbaatomowa).
zająłswojeprawowitemiejscemiędzy
krzememasiarką.
Czymjestpierwiastek?
Przezdługiczaszapierwiastkiuwa-
żanoogień,powietrze,wodęiziemię.
Tajemniczypiątypierwiastek-eter-
miałwyjaśniaćistnieniegwiazd,ponie-
ważte-wedługArystotelesa-nie
mogłyskładaćsięzżadnychziemskichpierwiastków.Słowo„pierwia-
stek”topołacinieelementum,cooznacza„pierwszązasadę”lubteż„naj-
bardziejpodstawową,elementarnąformę”.Jesttocałkiemniezłyopis,
aleniedokońcawyjaśniaonróżnicęmiędzypierwiastkamiaatomami.
Różnicatajestprosta.Pierwiastkisąsubstancjamiwdowolnejilości;
atomysąpodstawowymijednostkami.BryłkaodkrytegoprzezBranda
fosforu-któryprzyokazjijestsubstancjątoksycznąiskładnikiemgazów
będącychneurotoksynami-jestzbiorematomówjednegokonkretne-
gopierwiastka.Cociekawe,niekażdabryłkafosforubędziewyglądała
identycznie,ponieważjegoatomymogąukładaćsięnaróżnesposoby,
zmieniającstrukturęwewnętrznąorazwyglądzewnętrzny.Wzależności
odułożeniaatomów,fosformożeprzybieraćbiałą,czarną,czerwonąlub
fioletowąbarwę.Teodmianytakżeinaczejsięzachowują-naprzykład
mająróżnątemperaturętopnienia.Białyfosfortopisięjużpodwpływem
1937
Stworzeniepierwszego
syntetycznegopierwiastka
–technetu
2000
Rosyjscynaukowcy
otrzymująsuperciężki
pierwiastekliwermor
2010
Ogłoszenieodkryciapierwiastka
oliczbieatomowej117(tenes,
dawniejununseptium)
