Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Gojniczek,R.Kaczmarek
1.
darzaewangelickiego,Cieszyn1918
Portret
MarcinaLutranastronietytułowejkalen-
nawetwsensieścisłymflprotestantów”
jakowyznawcówinnegochrześcijań-
skiegowyznania.Sąluteranie,zwin-
glianie,anabaptyściczykalwini,atakże
jeszczewieleinnychruchówzaliczanych
doReformacji.Wszystkieróżniąsię
bardzopomiędzysobą,nierzadkosąze
sobąskonfliktowane,wyrastająjednakze
wspólnychpodstawteologicznych.Spa-
jająjeogólnoprotestanckiezasadywiary
orazkrytykakatolickiejobyczajowości
wXVIwieku.
Terminflprotestanci”pierwotnie
wogóleniebyłokreśleniemdotyczącym
zwolennikówodrębnegowyznania.Upo-
wszechniłsięwtrakcieobradSejmuRze-
szyNiemieckiej(Reichstag).Ukutogona
potrzebęodróżnieniaodmiennościtych
stanówRzeszy(książąt,baronów,hra-
biów),któreprotestowałypodczasSej-
mówwlatach1521-1529.Szczególnie
głośnymechemodbiłsięsprzeciwpodczasSejmuwSpirzew1529
roku,kiedydoszłodooficjalnegowyrażeniaprotestunapiśmie(flPro-
testatio”).Znaczniepóźniejtenpierwotniepolitycznyiprawnyter-
minzaczętostosowaćdlaokreśleniazwolennikówwszystkichkierun-
kówreformacyjnych.IstałosiętoniewCesarstwieNiemieckim,ale
wAngliiiNiderlandach.Dopierostamtądterminpowróciłdokrajów
niemieckichnapoczątkuXVIIIwiekuijużwswoimnowymznacze-
niuzacząłbyćpowszechnieużywanypodczaszażartejdyskusjido-
tyczącejrolireligii,jakatoczyłasięwepoceOświecenia.Szczególnie
upowszechniłsiępodczasatakównahierarchicznyKościółkatolicki
idogmatykatolicyzmucobyłocharakterystycznedlazwolenników
tzw.oświeconegoprotestantyzmu2.
WPrusach,doktórychodpołowyXVIIIwiekunależaławięk-
szaczęśćGórnegoŚląska,terminflprotestanci”dośćszybkozostał
wypartyprzezznacznieczęściejużywaneodXIXwiekuokreślenie
flewangelicy”
.UznanojezaobowiązującywPrusach,żebypodkreślić
szczególnąrolęPismaŚwiętegodlakościołówprotestanckich,ale
jednocześniewykorzystanotakże,bywzmocnićszansenapowodze-
10
