Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
niekościelnejUniiPruskiej,ogłoszonej
przezkrólaFryderykaWilhelmaIIIHo-
henzollernaw1817roku.Zabroniłon
używaniapojęciaflprotestanci”
,uznając
gozaprzejawliberalnych(oświecenio-
wych)trendówwolnościowychwnie-
mieckimmieszczaństwie.Nakazałjed-
nocześnieużywanienazwflewangelicy”
iflkościółewangelicki”3.
Dzisiaj,kiedyprawiecałyhistorycz-
nyŚląsknależydoPolski,KościółEwan-
2.
cinaLutra
tenberga1523
StronatytułowawydrukowanegokazaniaMar-
EinSermonauffdasEvangelion…
,Wit-
gelicko-Augsburskikojarzysięprzede
wszystkimzdwiemadiecezjamigór-
nośląskimi:cieszyńskąikatowicką.Po-
czątkiluteranizmunaŚląskuzwiązane
sąjednakprzedewszystkimzWrocła-
wiem,gdziezmianyzapoczątkowałza-
proszonyw1524rokudoobjęciajednej
zmiejskichparafiiznanyjużwówczas
kaznodziejaJohannesHeB.Podkoniec
XVIwiekujużwszyscylenniksiążęta
śląscy(Piastowie,PodiebradowieiHohenzollernowie),opróczksią-
żątbiskupówwrocławskich,związanibylizluteranizmem.Protek-
toramiprotestantyzmustalisiętakżegórnośląscyksiążętaipano-
wiefeudalni:książęcieszyńskiWacławIIIAdam,książękarniowski
ibytomsko-tarnogórskiJerzyHohenzollernzwanyPobożnymoraz
baronAbrahamPromnitz.
SkomplikowanedziejewyznaniaaugsburskiegonaGórnymŚlą-
sku,zapoczątkowaneprzed500laty,dzisiajPolakomniesądobrze
znane.Wdużejmierzeprotestantyzmrodziłsięirozwijałwopozycji
doKościołakatolickiego,którydominujewpolskiejhistorii.Dzieje
KościołaewangelickiegonaGórnymŚląskupostrzeganesąwobec
tegowperspektywieprzedewszystkimkontrreformacjiwXVI-XVIII
wieku.JużposoborzetrydenckimiprzywsparciuHabsburgów,pa-
nującychtakżeod1526rokuwKrólestwieCzech,doktóregoŚląsk
należał,rozpocząłsięproceszmianinajpierwnakłaniania,apotem
zmuszaniaprotestantówdokonwersjinakatolicyzm.Apogeum
działańkontrreformacyjnychprzypadłonaXVIIwiek,aszczególnie
nawojnętrzydziestoletnią(1618-1648).NaGórnymŚląskutaak-
11
