Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
napisanywpolszczyźniepolskiegoŁemka”
7
.Japójdędalejistwierdzę,
żeAWisładalejpłyniejestnapisanapołemkowsku.Niechodzimitu,
oczywiście,ojęzykjakosystem,ostrukturygramatyczno-składniowe,
któreMuriankacelowołemkowszczy,bywyrazićcośposwojemu.Mam
nawzględzieobrazy,formułowaniemyśli,ichtok,sposóbwyrażania
emocji,wartościowaniedoświadczanego,określanierelacji,całąmental-
nąstronękomunikowania.Towszystkojestwyrażonepołemkowsku.
Światprzedstawionymaswoistąniezależność,autonomięwstosunku
doużywanychstrukturjęzykowych.Onsięimniepoddaje,pozostaje
nadrzędnywobecsłużącychjegowyrażaniuśrodków.Taknapisaćpo-
trafitylkoktoś,ktoniedostosowałsiędolinearnegoporządkuświata
literackiego,tylkozachowałżywy,holistyczny,właściwydlakomunikacji
ustnejsposóbwyrażaniasię.Stądjednoczesnerozwijaniewieluwątków,
dygresje,powracaniedozaczętego.Stądteżwielogłos,każdazpostaci
maswójsposóbwyrażaniasię,swójświat,któryniesiewsobieionją
tworzy.Małotego,wjednymobrazie,przeżyciupotrafibyćwieległosów,
jakchociażbywopowiadaniuomatce,któraniemogładonieśćwielka-
nocnegokoszadoodległejo20kmświątyni.Słyszymytugłosdorosłego
narratora,dziecka,którymwtedybył,matkiitradycji,któramówiswoim
głosem,głosemwłaściwymdlaczasuwielkanocnegoiwszystkiego,co
wtedymusisięstać.Tak,światMuriankijestwielogłosowy,bezpośredni,
mającyswątożsamość,jakprzyżywymspotkaniuludziwiedzących,co
ijakpowinnosięrobić,bybyłotak,jakmabyć,bosąwspólnotą,two-
rzonąprzezwielepokoleń.Ciludziepoddawanisąnowymwyzwaniom,
konfrontowaniznieznanymisytuacjami,naktórereagują,rzecmożna
archetypowo,ocalającświat,jakiegosąwytworem,naweturodziwszysię
jużnaZachodzie(np.Nietoramię).
Czytakiświatmożnazrozumieć,niebędącjegoczęścią?Nieco
ironicznieprzyjmującyPetroweflspróbujązrozumieć”Siatkowskibyć
możezlekceważyłuświadamianąprzezMuriankęwewnętrzność,wsob-
ność,dogłębnośćwspólnotowejautobiografii.Większąrefleksyjnością
wykazałsiętupierwszywydawcaipromotorpoezjiłemkowskiejwświe-
cieodbiorcówpolskojęzycznych,piszącosileemocjiwmówieniuPetra
7
Z.Siatkowski,Tekstwstępny,w:P.Murianka,AWisładalejpłynie,Stowarzysze-
nieŁemków,Krynica–Legnica2007.
19
