Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niepokójwiedeńskiegofizyka
wiałnieokiełznanąpasjędomuzykiBeethovena.Prowadziłbłyskotliwe
konwersacje,aopisUlrichawpowieściMusilaCzłowiekbezwłaściwości
idealniedoniegopasuje:nJestzdolny.Masilnąwolą.Niemaprzesądów,
jestodważny,wytrwały,obcesowyiroztropny.Niechcęwcalebadać
tegoszczegółowo,niechsobiewszystkietecechyposiada”*.Amimoto,
zawyglądembłyskotliwegointelektualistykońcawiekuijegotypowo
wiedeńskąbeztroskąkryłasięciemnastrona,niepokój,nerwowość,
którewykraczałypozawszystko,głębokaniemoc,którachwytałago
zagardłoicałkiemgomroziła.
Dlatych,którzysązawszegotowiznajdowaćwświecieukryteznacze-
nia,symbolicznąnaturęzdarzeńżycia,niemalepszegoprzykładuniż
dataurodzeniawielkiegofizykaEuropyŚrodkowej:20lutego1844roku,
wnocostatków,wdniumiędzyszaleństwemkarnawałuapoczątkiem
postu.IstotnieprzezcałeżycieBoltzmannoscylowałmiędzytymidwo-
maekstremami,szybkoprzechodzącodchwilwielkiejradościdookre-
sówgłębokiejdepresji.Współczesnypsychologuznałbytozatypowy
przykładosobowościdwubiegunowej.Zjasnegocodziennegożyciapro-
wadziływjegosercudrzwi,którewiodłydoinnegoświata,burzliwego,
nagiegoidestrukcyjnego.Byłwciążwruchu,takjakjegoatomy,poru-
szanyprzezwewnętrznewzburzenietrudnedopowstrzymania.Ponow-
nieodwołajmysiędosłówMusila:
Drogahistorii[…]nieprzypominawięcdrogikulibilardowej,którawpra-
wionawruchprzebywaokreślonytor,aleraczejdrogęchmurlubdrogę
włóczącegosiępoulicachprzechodnia,któryzbaczazobranegokierun-
kutozpowodujakiegościenia,togrupyludzilubdziwnejkonfiguracji
fasaddomów,ażwkońcudotrzedomiejsca,któregoaniznał,anichciał
osiągnąć.Wsamymprzebieguhistoriiświatazakładasięjużzgóryzejście
namanowce**.
*Człowiekbezwłaściwości,tłum.K.Radziwiłł,K.Truchanowski,J.Zelter,PIW,Warszawa
1971(przyp.tłum.).
**Tamże.
29
