Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
BOLTZMANN.GENIUSZNIEUPORZĄDKOWANIA
Wistociepodoktoraciezfizyki,uzyskanymw1866rokuwWiedniu
podokiemJosefaStefana,Boltzmannpozostałdoroku1869natym
uniwersyteciejakoasystent,kiedytootrzymałkatedręfizykiteoretycz-
nejnauniwersyteciewGrazu.W1871rokudostałpropozycjęobjęcia
takiegosamegostanowiskawBerlinie,aleuważał,żeniejesttodla
niegoodpowiednieśrodowiskoiw1873rokuprzyjąłkatedręmate-
matykiwWiedniu.PokolejnychtrzechlatachpowróciłdoGrazu,obej-
mująckatedręfizykieksperymentalnej.TamwłaśniepoznałHenriettę
vonAigentler,pierwsząkobietęstudiującąnauniwersytecie,która
wkrótcezostałajegożoną.Mielipięciorodzieci-dwóchchłopców
itrzydziewczynki.W1890rokupowróciłdoWiednia,aw1893roku
pośmierciStefanaprzejąłponimkatedręfizykiteoretycznej.W1900ro-
kuzdecydowałsiępojechaćnauniwersytetwLipsku,skądostatecznie
w1902rokupowróciłdoWiednia:cesarzFranciszekJózefoddałmu
katedręposolennejobietnicy,żeniebędziejużprzyjmowałstanowisk
pozagranicamicesarstwa-taksięteżstało.
WprawdziewchwilacheuforiiBoltzmannmógłbyćrozluźniony,błysko-
tliwyiożywionyfalązadumyiradościżycia,towmrocznychmomen-
tachujawniałasięjegodruganatura:zaczynałsłyszećgłosy,grzmoty,
śmiechy.Metafory,którychuwielbiałużywać,stawałysięznagłarze-
czami,rzeczysłowami,słowagłazami.Nieznośnenapięciejegożycia
sprawiło,żeprzekraczałdrzwiszpitalipsychiatrycznych.Iwłaśnie
wjednymzciemnychokresówzdecydowałsięzakończyćżycie,nękany
takżeprzezastmę,pogłębiającąsięślepotęifrustracjępowodowaną
gwałtownąawersjądojegoidei,czegodoświadczałzwielukręgówna-
ukowych.Zrobiłto5września1906rokuwhoteluwmałejmiejscowości
DuinowpobliżuTriestu,wnadmorskiejwioscenagranicyimperium:
byłtotragicznykoniecmimolśniącejwdolezatokiipiękna,któreopisy-
waływersetyRilkego.Jaknaironiępraca,którawkrótcemiałaprzeko-
naćwszystkichopoprawnościhipotezatomistycznych,zostałanapisana
rokwcześniejprzeznajsłynniejszegopracownikaurzędupatentowego,
jakiegoznahistoria-AlbertaEinsteina.
30
