Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
I.Wiadomościpodstawowe
Jeżelisytuacjasięniezmieni,wnajbliższejprzyszłościprawdopodobnieobserwować
będziemyszybkizanikwiększościmałychjęzykówtegoludu11.
JeślichodziosąsiadówYolngu,najliczniejsisąGunwinggu,którychjęzykiemmówi
dziś1,5tys.osób.
JęzykowąietnicznąodrębnośćudajesięutrzymywaćTiwi,zamieszkującymwyspy
BathurstiMelville’a.Językiemtiwiposługujesię2,5tys.rozmówców.Tiwisąjedną
znielicznychjużwspólnotaborygeńskich,gdzierodzimymjęzykiemposługująsię
małedzieci.
NapółwyspieJorkjęzykawikmungganużywaokoło1tys.osób-dla400znich
jesttojedynyjęzykdomowy,pozostałych600używagojakodrugiegojęzyka,przeważ-
niepoangielskim.Wikmungganjesttakżekatalizatoremrodzącejsięświadomości
etnicznejluduWik,naktóryskładająsięużytkownicywikmungganorazpokrewnych
mujęzykówzanikających:wikngathara,wikmenhiwikmuminh.
WarchipelaguCieśninyTorresajęzykiemkalalagawyaposługujesię4tys.
użytkowników.
Przesuwającsiękuśrodkowikontynentu,wpierwszejkolejnościwymieniamy
ludWarlpiri.Liczebnośćużytkownikówtegojęzykaodkilkunastulatutrzymujesię
naniezmiennympoziomie3tys.osób,costanowiraczejwyjątkowąsytuację,jeślicho-
dzioludywnętrzaAustralii.Warlpiriutrzymaniejęzykowejodrębnościzawdzięczają
swojejizolacji-mieszkająwgłębipustyniTanami12.
ŻyjącynapołudnieodnichArandowie(1,5tys.użytkownikówrodzimego
języka),niegdyśjedenznajliczniejszychludówpustyni,wdużymstopniuzatracili
własnąodrębność.Dziejesiętonaskutekkontaktówzcywilizacjąbiałych,występu-
jącychszczególnieintensywniewzdłużtraktukomunikacyjnegopołudnie-północ,
wiodącegoprzezAliceSprings-miastopołożonecentralnienaetnicznymobszarze
Arandów.
SpośródludówPustyniZachodniejwstosunkowonajlepszymstaniezachowa-
ławłasnyjęzykgrupaPitjantjatjara(2,5tys.rozmówców).CimieszkańcyWielkiej
PustyniWiktoriiżyjąnatrudnodostępnymzzewnątrzterenie,ograniczonymodpół-
nocyGóramiMusgrave’a,odpołudniazaśsuchąrówninąNullarbor.Aż80proc.
znichnieznaangielskiego.UPitjantjatjara,podobniejakuTiwi,takżenajmłodsze
pokolenieużywarodzimejmowy.Podobniedziejesięiuinnychizolowanychgrup
PustyniZachodniej,jednaksątostosunkowomałewspólnoty-językapintupiużywa
dziś300-400osób,yankunytjatjaraposługujesię200-300.Każdaznichskładasię
zpotomkówkilkunastumniejszych,niezależnychodsiebiegrupwędrujących,naprzy-
kładplemięMardu(językmartuwangka)obejmujedwanaścietakichspołeczności.
W2007r.władzeoświatoweAustraliiZachodniejzaczęływprowadzaćjęzyk
angielskijakoobowiązkowywszkołachznajdującychsięnaterytoriachplemionpusty-
ni.Byćmożewpłynietonaporzucanierodzimejmowyprzezmłodepokolenia.
11SzerzejoYolnguzob.rozdz.VIII.
12SzerzejoWarlpirizob.rozdz.VIII.
