Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ekosystem
43
ciężkiefalemocnouderzająobrzeg,wyrzucającnapiasekskorupiaki,cenionewabo-
rygeńskiejkuchni.Nawybrzeżenadlatująstadagęsiskąpopłetwych(magpiegoose),
zaśmiędzymangrowymizaroślamirozkwitająpaprociopodobnesagowce.Zodej-
ściemporyprzypływuwiatrysłabną,zmieniająckieruneknapołudniowo-wschodni.
Wmarcumorzeuspokajasię,ananiebiepojawiająsięzwiastującepogodęcumulusy.
Nadchodziporamidawarr,któratrwadopołowymaja.Tonajlepszyczasdlazbieraczy,
którzyzaopatrująsięwtedywowocebuszuigromadząjadalnekorzonki.Jednaknaj-
większymprzysmakiemjestwówczasdochodzącydoprawie2mdługościokońbarra‑
mundi(Latescalcarifer),zwanyteżrybąmiłości.Osobnikiztegogatunkuwylęgająsię
zjajeczekskładanychwujściachrzecznych.Dharratharramirritoporawiatrówpołu-
dniowych.Trwaodmajadokońcalipca.Nocestająsięcorazchłodniejsze,pojawia
sięporannarosaimgły.Krajowcyzbierająwtedyżółwiejajaikrabybłotne.Ostatnia
pora-rrarranhdharrdhuludur’-trwanajdłużej,odsierpniaażdokońcagrudnia.
Wiatry,wiejącepoczątkowozewschodu,zmieniająsięzczasemnapółnocno-zachod-
nie.Robisięcorazgoręcej,ażziemiaparzypodstopami.Jestpochmurno,wpowietrzu
przybywawilgoci,natomiastnaziemizaczynajejbrakować-wysychająpotokiirze-
ki.Poniebieprzewalająsięburze,aodpiorunówczęstozapalasięwyschniętybusz.
Yolngułowiąwtedywmorzumniejszegatunkirekinów,łososie,trygony,chetoniki
threadfn(Alectisindicus)iżółwie.Nalądziewcześniejszafazatejporyjestokresem
zbieraniamiodudzikichpszczół.
Jakwidać,niematudokładnychdat,adługośćtrwaniapórrokuzależywyłącznie
odzmianzachodzącychwprzyrodzie.Bezwzględunaregioniszerokościgeograficzną
obowiązujezasadniczypodziałnamokrelatoisuchązimę.Naterenach,gdzieproces
parowaniajestintensywny,czyliśredniatemperaturywynosipowyżej38ºC,sezonowe
zmianyilościopadówściślewyznaczającyklekologiczny.
Dwagłówneczynnikidecydowałyokształciepodstawowegoterytoriumetnicz-
negoAborygenów,którymbyłarodowawspólnotazbieracko-myśliwska-dostęp
dowodyorazformawegetacji.
Tam,gdziewodawystępujewniewystarczającejilościlubokresowozanika,obszar
zajmowanyprzezgrupęrodzimąjestwyraźniewiększy.Dotyczytowspólnotżyjących
wzachodniejczęściRówninyśrodkowejoraznapozostałymobszarzewielkiegokra-
ju-nazachodzie,północy,wQueenslandzieorazwpustynnymcentrum.Różnicewyni-
kajązmożliwościzaopatrzeniowychekosystemu-jeżeliwrejonachdobrzenawodnio-
nychdoprzeżyciajednegoczłowiekawtradycyjnychwarunkachpotrzebabyłośrednio
2,5km²,wmiejscachsuchychwskaźniktenwzrastałponaddziesięciokrotnie.
Natomiastimbliżejwody,tymwiększakoncentracjagrup.Takbyłowprzeszłości
itakjestnadal-gęstośćzaludnieniarodzimejludnościjestwiększaprzybrzegumorza
orazwdolinachrzek.WnadbrzeżnychrejonachZiemiArnhema,najbardziejnapół-
nocwysuniętegoskrawkaAustralii,gdzieżyje126grupaborygeńskich,przeciętna
wielkośćzajmowanegoprzeztamtejsząwspólnotęterytoriumwynosi235km².Patrząc
wgłąblądu,zauważamy,jakprzeciętnapowierzchniazajmowanaprzezpodstawową
grupęetnicznąwzrasta,wynoszącnaterenachsuchychdo10tys.km²,anawetwięcej.
