Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
II.Topografiaetnosu
trybalnych5.NaterenieNowejPołudniowejWaliiiWiktoriiściągałydonichgrupy
rodowezewszystkichstronwpromieniuokoło120km.NaZiemiArnhemateod-
ległościbyływiększeiwynosiłydo250km.Dotakiegomiejscaprzybywałyrównież
pogranicznegrupyrodowe,należącedoinnychplemion.Nierzadkobywałynaświę-
tachdwóchsąsiadującychzesobąplemion,wędrująccykliczniedwarazydoroku
wprzeciwnychkierunkach.
TradycyjnaniechęćrdzennychmieszkańcówAustraliidoofensywnegoprzekształ-
caniakrajobrazunieoznacza,żezupełnieobcebyłyimtechnikidyskretnegoingerowa-
niawnaturalneprocesyprzyrody.
NaterenachpustynnychAborygeniwyspecjalizowalisięwkopaniustudzien,
anawschodnimkrańcuPustyniSimpsonatworzylinawettamypiętrzącewodędesz-
czowąwsuchychzazwyczajkorytachpotoków.Wiedzaolokalizacjiwódgruntowych
byłapodstawowąumiejętnościątamtejszychspołeczności.Przekazywanojąpieczo-
łowiciezpokolenianapokolenie,aprzekaztenstałsięważnymelementemlokalnej
kulturyrodzimej.
Wczasachnajwiększejspiekotykrajowcyodsysaliwodęgromadzącąsięwkorze-
niachmalee.
Krajowcyodniepamiętnychczasówstosująwypalanietrawiastegoposzyciaskrubu.
Wczasiepoprzedzającymnadejścieporysuchejpastwąpłomienipadająwtensposób
dużeobszarywnętrzalądu.Tenzwyczajzanotowalijużpierwsieuropejscyodkryw-
cy-holenderskiżeglarzJanCarstenszw1623r.obserwowałzestatku,jakdymy
zwypalanychstepówzalegająhoryzontzachodniegowybrzeżapółwyspuJork.Ogień
podkładanywporzemokrej(coldfre)dawałkrajowcomwielekorzyści.Doraźnieuła-
twiałimwybieranieptasichjajzwypalonychgniazd.Wdalszejperspektywiezapobie-
gałowielegroźniejszympożarom(hotfre),powstającymwsposóbnaturalnywporze
suchej,gdyglebapozbawionajestjużwilgoci.Pożaryte,wodróżnieniuodcelowych
wypaleń,niszczyłydużekrzewyiniektóredrzewa,ważnedlatradycyjnejaborygeńskiej
gospodarki.Wreszciepoprzezusuwanieobumarłychkorzeniroślinsuchych-krajow-
cynazywalitonczyszczeniemziemi”-ogieńprzyczyniałsiędostymulacjiwzrostu
gatunkówpożytecznychdlaczłowieka.
WyschniętyibrązowygruntskrubuoznaczadlaAborygena,żezbliżasięczas
wypalania.
Tenekstensywnysposóbkontroliwegetacjiskłanianiektórychantropologów
donazywaniagonwypałowymrolnictwem”(frestickfarming).Wtejperspektywie
miałbytobyćprototypintensywnejuprawyroli,którąwinnychregionachziemizaczę-
tostosować10tys.lattemu,czyliwczasie,gdykontynentaustralijskibyłjużoddawna
odciętyodresztyświata.
Aborygenipamiętająjednak,żepożar,nawetkontrolowany,pozostajeżywiołem,
którymożewymknąćsięspodkontroliczłowieka.PlemięAnmatyerrzachowało
opowieśćoprzodkuLungkata,którywędrowałprzezkraj,niosączapalonągłownię.
5Zob.Aneks2,ilustracjanr44:Inicjacja.
