Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
PaulinaRosińska
MarciaSáCavalcanteSchubackwswoimesejuohermeneutyceF.D.E.
Schleiermacheraodwołujesiędoopozycjimiędzyjegorozumieniem
związkumyśliisłowaaujęciemwspółczesnym(Schuback,2006,s.15–36).
WedługSchleiermacheramyślenieosiągadoskonałośćwmowie,wjęzyku,
ajęzykzkoleitosposób,wjakimyśleniesięurzeczywistnia.Myśleniejest
językieminiemożeistniećpozanim.Późniejszeujęcieodchodziodtakiej
relacjiwzajemności.Myśleniejestmożliwebezjęzyka,cowiążesięzdo-
znaniem,iżsłowaniewystarczają,byoddaćmyśli.Jednąmyślmożnawy-
razićnawielesposobówiodwrotnie–jedenśrodekekspresjimożeodwo-
ływaćsiędoróżnychmyśli.Obateujęcia,choćprzeciwstawne,zdająsię
korespondowaćzLindegrenowskimspojrzeniemnaźródło,procesicel
tworzeniapoetyckiego.
Zaczynającodnowoczesnego–modernistycznego,ajakże!–przekonania
oniewyrażalnościiniewystarczalnościjęzyka,odwołajmysiędopostulatu
autora,bywyzwolićobrazowaniepoetyckie,by„myślećwobrazach”,czy-
libezjęzyka,rozumianegojakosystemzastanyiskonwencjonalizowany.
Stądbierzesięowaznamiennagęstość,nieprzeniknionośćmetaforyLin-
degrena.NiejesttojużtylkoArystotelesowskieskróconeporównanie,nie
jesttoteżkolizjaodległychświatów,byszokującefektem,trwonićzasko-
czenieodbiorcy.Toraczejwykorzystanieelementówzastanegojęzyka–
jednostekleksykalnych–itworzeniedlanichnowychsiatekpowiązań.Ta
nowasyntaktyka,zapomocąktórejautorpróbujeoddaćrzeczywistość,
jestwpisanawjegoutwory,niemniejtoodbiorcawydobywająnaświatło
dzienneirekonstruuje.Jestonapoprzezswojąrolęznaczeniotwórczą
równieważnajakelementy,którewiążewcałość.Odbiorcapodejmujesię
rozszyfrowaniatekstu,leczwłaściwykluczniezostaniemunigdydany,
awieleichpotrzeba,boożadnymsystemieczymechanicznościpowtórzeń
niemożetubyćmowy.Jednocześnieisamtwórcanarażasięnaryzyko.
TakometaforzepiszeA.Okopień-Sławińska:
(…)kiedysłowopojawisięwkontekściezbudowanymzniezwykłychlubdziwnych
połączeńleksykalnych–automatycznośćprzyporządkowańzostajewyłączona,aroz-
poznanieznaczenia–zatrzymane.Powstaływówczasimpassemantycznymożebyć
rozwiązanynadwaprzeciwnesposoby:albocałewyrażeniezostanieuznanezabezsen-
sowne,niepoprawneczynieudolnei–odrzucone,alboteżzostaniepoddaneseman-
tycznejreinterpretacjiiporazpierwszyzrozumianewswojejniezwykłejpostaci.
Alternatywataprzedstawiaryzykoiszansęmetafory:ryzykoodrzuceniazpomó-
wieniemobezsens,szansę–aktywnegoodbioruinarodzinnowegoznaczenia.
(Okopień-Sławińska,2001,s.149)
