Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Koncepcjaograniczonejracjonalności
wmodelachformułowania
oczekiwańinflacyjnych
Spórosposóbformułowaniaoczekiwańprzezpodmiotyekonomiczne
jestczęściąszerszegoproblemupojmowaniaracjonalnościtychpodmio-
tówwnaukachekonomicznychipozostałychnaukachspołecznych.Choć
dyskusjanadtymproblememleżypozazakresemniniejszejpracy,warto
zamieścićkilkauwagnatentemat8.Racjonalnośćwgłównymnurcie
ekonomiijestbardzowąskozdefiniowanawkategoriachmaksymalizacji
funkcjiużyteczności.Wielezachowań,którezpunktuwidzeniainnych
naukspołecznychbyłybyuznanezaracjonalne,nagruncieekonomii
zostałybyocenionejakonieracjonalne.Tejspecyficznejformieracjo-
nalnościH.A.Simon(1978)nadałnazwęracjonalnościrzeczowej(ang.
substantive),gdyżoceniepodlegatylkoostatecznadecyzjapodmiotu.
Racjonalnośćrzeczowącechujeobiektywizm,tzn.jestniezależnaod
innychczynników(otoczenia,kontekstudecyzyjnego,cechimożliwości
podmiotu,któryjąpodejmuje).Wpowyższąkoncepcjęracjonalności
wpisywałasięhipotezaracjonalnychoczekiwańJ.F.Mutha(1961)9.
8Wstępdotematykiracjonalnościwekonomiiwkontekścieoczekiwańpodmiotów
gospodarczychmożnaznaleźćwpracyTomczyk(2011).Wielepracdotyczącychimpli-
kacjiprzyjęciazałożeniaracjonalnościwekonomii,znaczeniabadańodrzucającychto
założenieorazróżnicmiędzydefinicjąracjonalnościwekonomiiipsychologiizawiera
specjalnynumer„JournalofBusiness”z1986roku(t.59,nr4),wktórymzamieszczono
praceprzedstawionenakonferencji„TheBehavioralFoundationsofEconomicTheory”.
Krótkiryshistorycznykierunkówrozwojupojęciaracjonalnościwnaukachspołecznych
przedstawiaSimon(2000),dokładniejszyzaśopisparadygmaturacjonalnościwekonomii
znajdujesięwpracyBlumeiEasley(2008).
9Simonwielokrotniewspominał,żeoczekiwaniazdefiniowaneprzezMuthapowin-
nynazywaćsięspójne(ang.consistent),anieracjonalne,gdyżpostulująspecyficzną,
wąskorozumianą,formęracjonalności(por.np.Simon1978,1986).Podobnezastrzeżenia
mieliinniekonomiści(por.Tomczyk2004).
