Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
DopieropozjednoczeniuNiemiecwłasneżyciorysyrewidujetakżenajmłodsza
generacjatwórców(pokolenieurodzonewlatachsześćdziesiątych),ci,którzy
nwrodzilisięwNRD”(ndieHineingeborenen”22)idlaktórychcałeżyciezawie-
rałosiędotychczaswenerdowskiejrzeczywistości23,azróżnychpowodównie
moglizaistniećjakopisarzenaszerszymforumpublicznym.
Upadekmuruberlińskiego9listopada1989rokupostawiłnietylkoważną
cezuręhistorycznąipolityczną,alewciągujednejnocypołożyłkresdalszemu
realnemuistnieniuliteraturyNRD.Najistotniejszeinspiracjedorozrachunku
zliteraturąprzyniósłpółrokupóźniejtzw.spóroliteratówiliteraturę.
Historiawytyczyławięcpierwsząpłaszczyznętematycznądlalicznychauto-
biografiienerdowskich,pośródktórychnajciekawszedziełaniepochodziłyjed-
nakowożznotatnikówbyłychnieoficjalnychTW(tajnychwspółpracowników)
służbybezpieczeństwa(wNRDnazywanoichIM-InoffiziellerMitarbeiter)
luboficjalnychpracownikówtegożaparatu(koronnymprzykłademniechbę-
dzietutajautobiografiaaparatczykaStasiMarkusaWolfa),alespodpiórzawodo-
wychpisarzy,prezentującychswedoświadczeniapodwzględemformalnym
wniektórychprzypadkachwbardzomodernistycznymkostiumieliterackim
(jakimjestnaprzykład-treściowoprzecieżnieautobiograficzna,boopowiada
historięszpiclaStasi!-powieśćWolfgangaHilbigaIch[Ja](1993)24),albownnie-
gotowej”formieautobiografii-wywiadu(jakwprzypadkuHeineraMulleraKrieg
ohneSchlacht.LebeninzweiDiktaturen,199225).
Równocześnietaksięzłożyło,żeśrednia,nkadrowa”bytakrzec(Aufbau-
Generation),generacjapisarzyenerdowskich(szczególnietwórcyurodzeniwla-
tach1926-1933),debiutującanapoczątkulatsześćdziesiątychiwspółtworząca
programrealizmusocjalistycznegozewszystkimijegokonsekwencjami,także
mieliznamiartystycznymi,osiągnęławłaśniepoprzełomieroku1989wiekeme-
rytalnyirozpoczęłabilanswłasnegożyciawjegoludzkimwymiarze.
Wzorcemliterackimdlapoczynańniektórychpisarzy(np.GunteradeBruy-
na)pozostałam.in.autobiografianiemieckiegoklasykaJohannaWolfgangaGoe-
22NazwętemupokoleniunadanoodtytułuwierszaUweKolbego,por.U.Kolbe,
Hineingeboren.Gedichte1975-1979.EditionNeueTexte,Aufbau-Verlag,Berlin1980,s.48
(zposłowiemFranzaFuhmanna).
23ErkGrimmwymieniaWolfgangaHilbiga(1941-2007),GertaNeumanna(rocznik1942),
NorbertaBleischaiReinhardaJirgla;należałobyjeszczedodaćnazwiskaThomasaBrussiga
iFriedrichaChristianaDeliusa.Zob.E.Grimm,ImAbraumderStädte.WolfgangHilbigs
topographische»Ich«-Erkundung,nText+Kritik”1994,nr123(WolfgangHilbig),s.67.Do
sprawpokoleniaurodzonegoporoku1965powrócęwdalszejczęściksiążki.
24W.Hilbig,„Ja”,przekładR.Wojnakowski,Wyd.ATUT,Wrocław2006,seriawyd.
Kroki/Schritte,ss.294;idem:Prowizorium,przekładR.Wojnakowski,Wyd.ATUT,Wroc-
ław2008,ss.274.
25H.Muller,KriegohneSchlacht.LebeninzweiDiktaturen.EineAutobiographie[Woj-
nabezbitwy.Życiewczasiedwóchdyktatur.Autobiografia],Kiepenheuer&Witsch,Köln
1992,wyd.IIposzerzoneofragmentyteczekStasiautora-1994.