Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
lenie.44Takwięczałożonewtytulesformułowanienadieu,NRD!”sprawdzasię
apriorycznietylkowprzypadkuzamkniętegohistorycznegookresuinieistnie-
jącegojużod3października1990rokupaństwa.Analizującjednaknostalgicz-
netekstyliterackielubprzywołującmedialnezjawiska(główniefilmy,jaknp.
Goodbye,Lenin!czyAlejaSłoneczna),skłonnibylibyśmyuwierzyć,żeliteratu-
raenerdowskażyjenżyciempożyciu”;niektórzymoglibywręczoptowaćza
przyjęciemterminunliteraturypostenerdowskiej”.45
WtymkontekściewartoprzywołaćrelacjęVolkeraWehdekingazkongresu
etnologówikulturoznawcówwTybindze(InspectingGermany,wrzesień1999),
gdzieantropolodzykulturydoszlidowniosku,żeistniejetakżenfalanostalgii
zaWschodem”(Ostalgie),którapreferujespecyficznedobrakonsumpcyjne
zdawnejNRD(np.szampannRotkäppchen”,wódkęczyturyńskąkiełbasę
ThüringerKnackwurst),oboktęsknotyzażłobkamiczyJugendweihe(świecka
ceremoniainicjacjimłodzieżydożyciaspołecznego).46
Bardzoważnymmomentemwtymprocesiejestfakt,żeilustrujeonprzede
wszystkimdążeniedonniemieckiejjedności”wwielusferachżyciaspołeczne-
go.Jużpierwszeniemieckiepublikacjepokazują,żeprzebiegałotonasyme-
trycznie”,ponieważwłaśnieNiemcyzeWschodumieliobowiązekdostosowania
siędonowejrzeczywistościinprzeorientowaniadawnejświadomościwedług
nowychreguł”.47AlisonLewispodkreśladalej,żewpołowielatdziewięć-
dziesiątychnastąpiłorozczarowaniewieluobywateliwlandachwschodnich,
ponieważniespełniłysięichoczekiwaniazarównowsferzeżyciapubliczne-
go,jakiprywatnegoinanowozaczęłanarastaćwzajemnaobcośćmiędzy
WschodemiZachodemNiemiec.Takwięcliteraturanieprzedstawiaprzełomu
roku1989jedyniejakoważnegowydarzeniahistorycznego,alestarasięodkryć
przyczyny,dlaczegopoeuforiiponownegospotkaniasięobuczęścispołe-
44SprawdzasięwięckońcowezdanieGunteraGrassa:nTosięniekończy.Nigdysięto
nieskończy”,[w:]ImKrebsgang[Idącrakiem],Steidl,Göttingen2002,s.216;tłum.-H.L.
45Termintenjużsiępokazałwpublikacjachniemieckojęzycznych:npost-DDR-Litera-
tur”,por.A.Köhler,Brückenschläge.DDR-AutorenvorundnachderWiedervereinigung,
Vandenhoeck&Ruprecht,Göttingen2007(tekstnaskrzydełkuksiążki).
46V.Wehdeking,Wstęp,[w:]V.Wehdeking(red.),Mentalitätswandelinderdeut-
schenLiteraturzurEinheit(1990-2000),ErichSchmidt,Berlin2000,s.7.
47Por.A.Lewis,DieimaginäreGemeinschaftdeutscherNation:Geschichteneiner
gescheitertenOst-West-BegegnunginzweiostdeutschenRomanen[Wspólnotawyobrażona
niemieckiegonarodu.HistorienieudanegospotkaniaWschoduiZachoduwdwóchwschod-
nioniemieckichpowieściach],[w:]G.Fischer,D.Roberts(red.),Schreibennachder
Wende.EinJahrzehntdeutscherLiteratur1989-1999[Pisaniepoprzełomie.Dekadalitera-
turyniemieckiej1989-1999],wyd.2,StauffenburgVerlag,Tubingen2007,s.181-192,tu:
s.182.Pikanteriidodajefakt,żezestawionowtejinterpretacjidwiepowieścizroku1996,
jednąautorstwaChristyWolf,adrugą-spodpióraMonikiMaron,pisarki,którawyjechała
zNRDwostatniejfaziejejistnieniaiuchodzizadysydentkę.Obiepisarkizaprezentowano
jakonostdeutsch”,awięckogośwrodzajunpisarzzbyłejNRD”,botakienadawanotemu
słowupierwotneznaczeniewpowszechnymobieguinformacji.
